Sunday, December 21, 2008

პირველად იყო ბრენდი – მერე სიტყვა :)


ესენი ის სიტყვებია, რომლებიც თითქმის ყველა ქვეყანაში ერთნაირი მნიშვნელობით გამოიყენება, სინამდვილეში კი სავაჭრო ნიშნებს, ბრენდებს წარმოადგენენ.

აკვალანგი (Aqualung, Aqua Lung; ლათინური სიტყვიდან „aqua“ – წყალი და ინგლისური „lung“ – მსუბუქი) – წყალქვეშა ცურვის სასუნთქი აპარატის დარეგისტრირებული სავაჭრო ნიშანი, რომელიც 1943 წელს ფრანგებმა, ჟაკ ივო კუსტომ და ემილ განიანმა გამოიგონეს. დღეისათვის ამ სავაჭრო ნიშნის სახელწოდების ყველა უფლება ამერიკულ კომპანია Aqua Lung International-ს ეკუთვნის, რომელიც, თავის მხრივ, საერთაშორისო ორგანიზაციის, Air Liquid-ის შემადგენლობაში შედის. სიტყვა „აკვალანგი“ თითქმის მთელს მსოფლიოში გავრცელდა, თუმცა ამერიკაში წყალქვეშა ავტონომიური სასუნთქი აპარატისთვის სიტყვა „სკუბას“ (აბრევიატურაა Self-Contained Underwater Breathing Apparatus) იყენებენ.

ასპირინი (Aspirin; ანუ „a“ – აცეტილ და „Spiraea“ – სპირეა, მცენარის ლათინური დასახელება, რომლიდანაც სალიცინის მჟავა ქიმიურად მიიღეს) – ამ სავაჭრო ნიშნით, 1899-დან 1918 წლის ჩათვლით, გერმანული ფარმაცევტული ფირმა, Bayer აცეტილსალიცინ მჟავას უშვებდა. ვერსალის სამშვიდობო ხელშეკრულებაზე გერმანიის ხელმოწერის შემდეგ, ფირმა Bayer-ს საზღვრებს გარეთ არსებული ქონება და მასზე არსებული უფლებები ჩამოერთვა. დღეისათვის ასპირინზე Bayer-ის განსაკუთრებულ უფლებას მხოლოდ კანადასა და ევროპის ცალკეულ ქვეყნებში აღიარებენ.

ვაზელინი (Vaseline; გერმანული „wasser“ – წყალი და ბერძნული „elaion“ – ზეთი) – სავაჭრო ნიშანი, რომელიც მისმა გამომგონებელმა, ამერიკელმა ქიმიკოსმა რობერტ ჩესბროუმ დაარეგისტრირა. მეცნიერმა ნივთიერება 1872 წელს გამოიგონა. ვაზელინი – მინერალური ზეთისა და მყარი პარაფინის ნახშირწყალბადების ნაზავს წარმოადგენს. ქიმიკოსმა კომპანია Chesebrough Manufacturing Co დაარსა და ეს უკანასკნელი ყველა უფლებას აღნიშნულ სავაჭრო ნიშანზე 1987 წლამდე ფლობდა. ამჟამად Vaseline საერთაშორისო კორპორაცია Unilever-ს ეკუთვნის.

Saturday, December 20, 2008

გაფრენის სურვილი (პორშე)

სული ამჩატდა და ჩამუქებული ღამის ცისკენ გაეშურა. არა, არ მოვმკვდარვარ. უბრალოდ წარმოვიდგინე, რომ ყველაფერი მომწყინდა, თვით მოწყენაც კი და ამის შემდეგ გაფრენის სურვილი გამიჩნდა. ეს ისეთივე სურვილია, როგორც ახალ ზელანდიაში „ბრილიანტის ტბასთან“ მოხვედრა ან პერუში „მაჩუ პიკჩუს“ ნახვა... მგონი, ამაში ცუდი არაფერია, რადგან ადამიანს ცხოვრების განმავლობაში ბევრი ოცნება უჩნდება. ხელი მაგიდაზე მდგარ ცხელ ყავის ფინჯანზე მომიხვდა და მუქი ტკბილი სითხე იატაკზე დამეღვარა.

ეს მცირე მარცხი არაფრად ჩავაგდე, ჩემს ახალ „პორშე კარერასს“ მოვაჯექი, აქსელერატორს დავაწექი და მონტე-კარლოს ღამის ქუჩებში სასეირნოდ გავეშურე. სპიდომეტრი 200 კილომეტრ-საათს მიჩვენებს. გიჟივით მივქრივარ და უამრავ მანქანას ვუსწრებ, მოსახვევებში სიჩქარეს ვანელებ. მუსიკა ჩავრთე, Radiohead-ის Go Slowly-ს სასტიკად ვაყვირებ და ქუჩებს, ძრავის ღმუილთან ერთად, ტომ იორკის პარანოიკურ-დეპრესიული ხმით ვაყრუებ. საინტერესოა, ამ ნეონით განათებულ მაღაზიებს რომ შევეჯახო, რა მომივა? ალბათ ბანალური პასუხი მოგდით თავში, „რა მოგივა და სახე აგეხევა!“ გამეღიმა, სიჩქარე მეხუთეში ჩავაგდე და ძრავის საშინელი გრუხუნით აღმართს შევუყევი. ფანტასტიკური მანქანაა, მთლიანად მემორჩილება. თუმცა ჩემი დაუდევრობის გამო, საგზაო ამკრძალავ ნიშანს დავეჯახე და საქარე მინის სარკეში დავინახე, როგორ ავარდა ჰაერში იმ ადგილიდან, სადაც, უკვე ვინ იცის, მერამდენე წელია მორჩილად იყო დარჭობილი. ვიწრო ქუჩებში ძე-ხორციელი არ ჭაჭანებს, მხოლოდ ავტოები დაქრიან, ჩემთან შედარებით, რაღა თქმა უნდა, გაცილებით ნელა.