თემურ ყვითელაშვილი – Made In Georgia

ინგლისურ ენაში არის გამოთქმა Self made man, ანუ კაცი, რომელმაც საკუთარი თავი შექმნა. მუსიკოსი და გიტარისტი თემურ ყვითელაშვილი სწორედ „სელფმეიდმენია“, მან საბჭოთა საქართველოში დაიწყო თავისი მუსიკალური კარიერა და ბევრის გასაოცრად, მსოფლიოს მასშტაბით დიდი წარმატებებისკენ გზა თვითონ გაიკვალა.

– თემურ, რომელ ასაკში გაგიჩნდათ მუსიკის შესწავლის სურვილი და როგორი დამოკიდებულება ჰქონდათ ამ გატაცებასთან თქვენს მშობლებს?

– ჩემი მუსიკასთან ზიარება საკმაოდ მტკივნეული თემაა. სკოლაში კარგად არ ვსწავლობდი. ჩემი ძმა კი ფრიადოსანი იყო. გიტარამ რომ გამიტაცა, სადღაც 11-12 წლის გახლდით. მამა უკვე ავადმყოფობდა. სკოლაში ცუდად სწავლის გამო, ერთ დღეს მან გიტარა დამიმსხვრია. ძალიან განვიცადე უბრალო, შვიდმანეთიანი გიტარის დაკარგვა და ცხონებული დედაჩემი მამშვიდებდა ნუ ტირიო. იაფიანი კი იყო ის გიტარა, მაგრამ ჩემთვის ძალიან დიდი მნიშვნელობა და ფასი ჰქონდა. რამდენიმე წელიწადში მამა გარდაიცვალა, ვერც ერთ ჩემს წარმატებას ვერ მოესწრო... დედაჩემმა, რომელიც ორი წლის წინ გარდაიცვალა და ბოლო ჩემი ალბომი სწორედ მის ხსოვნას მივუძღვენი, პრაქტიკულად ყველაფერი გააკეთა ჩემთვის, ისე გვზრდიდა, შვილებს უმამობა არ გვაგრძნობინა.

10-11 წლის ვიყავი, როცა გიტარით დავინტერესდი. დედა მეუბნებოდა, რომ ბავშვობიდან თურმე არანორმალური განცდით, თვალდახუჭული და გათიშული ვუსმენდი მუსიკას. ჩემი ძმა გიტარაზე სამაკორდიან სიმღერებს უკრავდა. ამ პერიოდში ინტენსიურად ვუსმენდი „ფარფლებს“, „ზეპელინებს“ და ჯიმი ჰენდრიქსს, რომელიც ჩემს ძმას მაგნიტოფონზე ჰქონდა ჩაწერილი. ავიღე გიტარა და ხელი თვითონ დავიყენე – ვისაც ვეუბნები, ნაკლებად სჯერა. ახლაც ჩემი გამოგონილი მედიატორით ვუკრავ, რომელსაც განსხვავებული ფორმა, სისქე და ზომა აქვს. 12-13 წლისამ „ფარფლების“ იმ დროისთვის უკვე გამოსული ყველა ალბომის საგიტარო პარტიები ზეპირად ვიცოდი. „ლედ ზეპელინი“, „გრანდ ფანკი“ და ჯიმი ჰენდრიქსიც გადაღეჭილი მქონდა.

მამა 1977 წელს 17 წლის ასაკში დავკარგე. ამ პერიოდში უკვე ყველა თვითმოქმედ მუსიკალურ კოლექტივში სასურველი მუსიკოსი ვიყავი. მაშინ, როგორც სკოლის ცუდი მოსწავლე, პროფტექნიკუმში გამიშვეს. რამდენიმე სასწავლებელში პატივით მეპყრობოდნენ, როგორც მუსიკოსს. პროფტექნიკუმის დამთავრების შემდეგ, 1981 წელს ანსამბლ „დიელოში“ მოვხვდი. მანამდე კი თითქმის ყველა უმაღლესი სასწავლებლის ანსამბლებში ვუკრავდი. „დიელოს“ შემდეგ პუშკინის სახელობის პედაგოგიურ ინსტიტუტში შესანიშნავმა ქალბატონმა ნათელა ვასაძემ ისტორიის ფაკულტეტზე ჩამრიცხა. აქაც გიტარისა და მუსიკის გამო მოვხვდი, რათა შემდეგ მსოფლიოს ახალგაზრდობის ფესტივალებზე ინსტიტუტის სახელით გამოვსულიყავი. მიმიწვიეს „ორერაში“. შემდეგ იყო: „ნატვრის ხე“, „თეატრონი“, „ივერია“, ვთანამშრომლობდი ბატონ ვახტანგ კიკაბიძესთან, ქალბატონ ნანი ბრეგვაძესთან, მერაბ სეფაშვილთან, სოსო პავლიაშვილთან, თამრიკო გვერდწითელთან, თეონა კონტრიძესთან და სხვებთან.

მალე ჩემს შემოქმედებაში ქართული მუსიკა შემოვიდა. დავამუშავე ვიქტორ დოლიძის, ზაქარია ფალიაშვილის, რეზო ლაღიძისა და სხვათა ნაწარმოებები. იმ პერიოდისთვის ეს ახალი სიტყვა იყო და ყველა გაოცებული დარჩა.

– ოჯახზეც მოგვიყევით...

– მყავს მეუღლე ლანა და ორი შვილი. ჩემი გოგონა – მაია, ივანე ჯავახიშვილის სახელობის უნივერსიტეტში იურიდიული ფაკულტეტის მესამე კურსის სტუდენტია. ბიჭი – თემური მე-7 კლასშია, გიტარით სერიოზულადაა გატაცებული, ჩემს კონცერტებზეც დაუკრა, როგორც დიდ საკონცერტო დარბაზში, ასევე კონსერვატორიაში. მთხოვს, რომ ინსტრუმენტი კარგად შევასწავლო. ვუხსნი, რომ აუცილებელია უმაღლესი განათლების მიღება, პარალელურად გიტარაზეც ვამეცადინებ. ჩემი შვილი ჩემთვის ყველაზე ძვირფასია და ამავე დროს, თუ რამე არ მომწონს, საკმაოდ მკაცრად ვსჯი. ოჯახი ოჯახს უნდა ჰგავდეს, რომ წესრიგი იყოს. ჭკუას არ ვასწავლი ვინმეს, საკუთარ ოჯახზე ვამბობ, სხვაზე არაფერს ვიტყვი. სხვისი ოჯახის საქმეებში ჩარევა ყველაზე დიდი ცოდვაა.

– რომელი თვისების წყალობით გაიკვლიეთ გზა ცხოვრებაში?

– ბავშვობიდან მქონდა ის თვისებები, რაც ახლაც გამაჩნია: პირდაპირობა, პრინციპულობა, უკომპრომისობა, სამართლიანობა... ეს ყველაფერი ცხოვრებას უფრო მირთულებდა, მაგრამ სწორი გზაა. ეს თვისებები დღემდე შევინარჩუნე, რითიც ძალიან ვამაყობ. რა თქმა უნდა, ცხოვრების მანძილზე შემეძლო ბევრი რამ გამეიოლებინა, რაღაცაზე თვალი დამეხუჭა, რის გამოც თუნდაც ჩემი მატერიალური მდგომარეობა ათასჯერ უკეთესი იქნებოდა. როდესაც ითხოვ წესრიგს, დისციპლინას, სიმართლეს, აკურატულობას, ერთგულებას, პრინციპულობას, სიტყვის შესრულებას, ბევრს მიაჩნია, რომ მსგავსი ადამიანი თავის ტკივილია, პრობლემაა ისეთებისთვის, რომლებიც სიტყვას არ ასრულებენ და საქმეში სათანადო სიმაღლეზე არ დგანან. ისინი ხშირად ამბობენ: „მერე რა მოხდა?“, „მერე გავაკეთებ“, „მერე რა, რომ დავაგვიანე“... ეს და კიდევ უამრავი მსგავსი რამე არავისთვის მიპატიებია და არც ვაპატიებ. ტრაგედიას არ ვქმნი და აყალმაყალს არ ვტეხ, უბრალოდ ჩამოვცილდები. საქმეში რაოდენობას ხარისხი მირჩევნია, ამიტომ შეიძლება ურთიერთობა მქონდეს სამ ან ხუთ ადამიანთან, მაგრამ აუცილებლად პროფესიონალ და წესიერ ხალხთან.

– ალბათ, მსგავსი დამოკიდებულება საქმეში პარტნიორების შერჩევისას დაგეხმარათ.

– პარტნიორი ბიზნესშიც და ხელოვნებაშიც თავისი საქმით უნდა ცხოვრობდეს. საქართველოსა და უცხოეთშიც უამრავ არტისტთან მითანამშრომლია. ბევრი დაგემოწმებათ, როცა ვჭირდებოდი, მათი ინტერესებით ვცხოვრობდი. ასეთი მიდგომა სწორად მიმაჩნია. თუ სადმე მუსიკალურ კოლექტივში სამუშაოდ მივსულვარ, იმ კოლექტივის ინტერესებით მიცხოვრია. თუ ეს ანსამბლი თავისი კოლექტივის წევრთა ინტერესებს არ ითვალისწინებდა, იქიდან მოვდიოდი. ანსამბლებიდან ჩემი წამოსვლის ერთ-ერთი მიზეზია პროფესიონალიზმი და ადამიანური ფაქტორი. თუ ორივე არსებობდა, რა თქმა უნდა, ჩემთვის იდეალური იყო, თუ ერთ-ერთი მოიკოჭლებდა, მაინც მოვდიოდი.

და პატივს არ ვცემ ისეთ ადამიანს, ვინც მარტო ნიჭიერია და წესიერი, ზრდილი, თავმდაბალი, მოკრძალებული და კარგი ადამიანი არ არის. ბევრი ნიჭიერი ნაძირალა მინახავს ცხოვრებაში. პირველ რიგში, მუსიკოსს მისი ადამიანობის გამო ვცემ პატივს.

– ქართულ მუსიკაში უძრაობის პერიოდი დგას, არ ვითარდება. ზოგი მუსიკოსი ბევრს წუწუნებს, რომ სახელმწიფო ხელს არ გვიწყობსო და ხელს ხელისუფლებისკენ იშვერს...

– ვინც თავის წარუმატებლობას სახელმწიფოს ან სხვა ფაქტორებს დააბრალებს, იმან მიზეზი უფრო საკუთარ თავში უნდა ეძებოს. პირადად მე არავის არაფერს ვაბრალებ. ძალიან ცუდია, როცა მუსიკოსები სხვადასხვა სტრუქტურას ადანაშაულებენ. აღარ ვარ პატარა ბიჭი, ბევრი მთავრობა გამოვიცვალე. არც ერთ მთავრობას არ უკითხავს ჩემთვის – როგორა ხარ, ან რაიმე ხომ არ გჭირდებაო. ეს შეიძლება არაა სავალდებულო, მაგრამ, როცა ადამიანი შენი ქვეყნის სახელით გამოდის და მას ასახელებს, მადლობა მაინც ხომ უნდა გადაუხადონ? არადა, ბევრს მივაღწიე – საქართველოს სახელით მთელ მსოფლიოში კონცერტები ჩავატარე და ბევრი ტიტული მივიღე. მაგრამ უყურადღებობისთვის არავინ დამიდანაშაულებია. რაც დღეს არ გამაჩნია და მაკლია, ესეც ჩემი ხასიათის და ცხოვრების წესის ბრალია, მაგრამ შემოქმედებით წარმატებას მხოლოდ საკუთარ თავს „ვაბრალებ“ და მადლობას ვუხდი ღმერთს, რომ ეს მომცა, მიუხედავად იმისა, რომ მატერიალურად შეიძლება ბევრი რამ მაკლია.

დღევანდელი ქართული მუსიკა რომ არ ვითარდება, ეს უდიდესი პრობლემაა. ჩემს ახალგაზრდობაში რომ არ განვითარებულიყო, კიდევ გასაგები იქნებოდა, რადგან მაშინ აუდიო-ვიდეოინფორმაცია და ლიტერატურა ასე თავისუფლად არ იშოვებოდა. ქვეყანა ჩაკეტილი იყო და ამიტომ ველოსიპედის ხელახლა გამოგონება გვიწევდა. ვინილის კარგ ფირფიტებს ძლივს ვშოულობდით, რომ ცოტა ინფორმაცია მაინც მიგვეღო და ანალიზი გაგვეკეთებინა. მადლობა ღმერთს, რომ დასკვნების გაკეთების უნარი აღმომაჩნდა. ამ ინფორმაციული სიმწირის გამო, საკუთარი მიგნებები მქონდა. მაშინაც არ ვწუწუნებდი. დღეს რა უფლება აქვს ვინმეს ამ მხრივ დაიჩივლოს? უთო რომ ჩართო, იქიდანაც კი ინფორმაცია მოედინება...

– თქვენი შემოქმედებითი გზა საბჭოთა პერიოდში დაიწყო. რა იყო მაშინდელი ესტრადის ყველაზე დიდი ნაკლი და დადებითი მხარე?

– იმ პერიოდში დადებითი ალბათ ის იყო, რომ ტელეეკრანზე ან სცენაზე ისე ადვილად ვერ მოხვდებოდით, როგორც ეს დღეს ხდება. ამისთვის უამრავი შემოწმება უნდა გაგევლოთ – მუსიკალური რედაქტორი, მთავარი რედაქტორი და თუ მუსიკოსი პროფესიონალურ მოთხოვნებს არ პასუხობდა, ეთერში ვერ გავიდოდა. ერთი მხრივ, ეს შემოწმება პლუსი იყო, – საშემსრულებლო დონის უქონლობის შემთხვევაში, ეკრანზე ვერ მოხვდებოდით. დღეს ასე არ ხდება. თუ ადამიანი დამფინანსებელს იპოვის, გადაიღებს კლიპს და საეთერო დროში ფულს გადაიხდის, ეთერში თავისუფლად მოხვდება. გაზეთსა და ჟურნალშიც შეიძლება სტატიების შეკვეთა. მაშინ მსგავსი რამ იშვიათობა იყო. მაშინ უნიჭო ძნელად თუ მოხვდებოდა ეკრანსა და სცენაზე. შეგვიძლია ამას მკაცრი სელექცია ვუწოდოთ. ეთერში ყველაფრის თქმა და ყველაფრის გაშვება რომ არ შეიძლება, ეს საკამათო არ უნდა იყოს. სულ ვიმეორებ: რატომ იხარშება ყველა ერთ ქვაბში? დაიყოს ეს ყველაფერი სხვადასხვა დონედ.

– და ამ ყველაფერს სახელმწიფოს მხრიდან კონტროლის სუნი ხომ არ ასდიოდა?

– სახელმწიფოს მხრიდან კონტროლი რომ ყოფილიყო, არსად გამაჭაჭანებდნენ, რადგან არანაირ კონტექსტში არ ვჯდებოდი. აპოლიტიკური ადამიანი ვარ, არასოდეს არც ერთ პოლიტიკურ ძალასთან არ მივსულვარ და მომავალშიც არ ვაპირებ, არც სახელმწიფო სტრუქტურებთან და მთავრობასთან დაახლოებული ვყოფილვარ ოდესმე. საკუთარი საქმე მიყვარს და ვაკეთებ. ჩვენთან ადამიანი ვერ ახერხებს, რომ ნიჭიერ ადამიანში ჩადებული ფინანსებით ბიზნესი ააგოს. უცხოეთში თუ ნიჭიერება შეგამჩნიეს, ბევრ რამეზე წამოვლენ, რომ შენზე ფული გააკეთონ. იმისათვის რომ დაგითანხმონ, კარგ პირობას შეგიქმნიან. ჩემთვის ყოველთვის მთავარი იყო: კეთილსინდისიერება, პატიოსნება, ერთგულება და პროფესიონალიზმი. ფულიც სწორედ ასეთ ადამიანთან ერთად უნდა გააკეთო, რადგან არ გიღალატებს და წესიერი ურთიერთობაც აეწყობა.

– თემურ, ისტორიულზე სწავლობდით და მუსიკოსი რომ არ გამოსულიყავით, რა პროფესიას აირჩევდით?

– ისტორიკოსი არასოდეს ვიქნებოდი. სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი. შეიძლება ფეხბურთელი გავმხდარიყავი. ერთი პერიოდი გატაცებულიც ვიყავი და ძალიან კარგი მონაცემები მქონდა. თავის დროზე დიდმა მიშა მესხმა ამიყვანა სავარჯიშოდ. მაგრამ საბოლოოდ გულმა მაინც მუსიკისკენ გაიწია. თავიდან ცხოვრება რომ დამეწყო, არაფერს შევცვლიდი.

– მსოფლიოს მუსიკაში ინტერნეტიზაციის პროცესი აქტიურ ფაზაში შევიდა, ანუ თითქმის ყველაფერი იშოვება MP3 ფორმატში, იხურება უამრავი მუსიკალური მაღაზია. ეს ყველაფერი რამდენად უშლის ან უწყობს ხელს მუსიკალური შემოქმედების განვითარებას?

– ვფიქრობ, ძალიან უშლის ხელს. მუსიკა რომ განვითარდეს, იგი ჯერ ვიღაცამ უნდა შექმნას. ამიტომ ეს ყველაფერი, პირველ რიგში, მუსიკოსთანაა კავშირში. თქვენ მაღაზიები ახსენეთ. ამერიკაში ყოველ წელს ორჯერ-სამჯერ ჩავდივარ. როცა თავისუფალი დრო მაქვს, ფირფიტების ყველაზე პრესტიჟულ მაღაზიებში მივდივარ. ერთ მშვენიერ დღეს ლოს-ანჯელესში, ტრადიციულად „ვირჯინის“ მაღაზიასთან მივედი, მაგრამ დაკეტილი დამხვდა. მითხრეს, გაკოტრდა და დაიხურაო. ეს თან ჰოლივუდში ხდება. ამის შემდეგ სან-ფრანცისკოში მქონდა კონცერტი და იქაც შესანიშნავი „თაუერ რეკორდსის“ მაღაზია მეგულებოდა. ისიც დახურული დამხვდა. გავგიჟდი! დისკის ყიდვა მინდოდა და ვერსად ვიყიდე.

– ვის ფირფიტებს ყიდულობთ ხოლმე მაღაზიებში? რას უსმენთ?

– ყველაფერს ვუსმენ. პირველ რიგში, მაინც ჩემს საყვარელ მუსიკოსებს. ესენია: ჯონ მაკლაფინი, ალან ჰოლთფორდი, ჯორჯ ბენსონი (მისი ბოლო ალბომები არ მომწონს), ჯიმ ჰოლი, ქენი ბარელი, ბარნი ქეზერლი, ფრენკ გამბალე, სკოტ ჰენდერსონი, ტომი ემანუელი – ეს გიტარისტები დღეს ჩემი მეგობრებიც არიან. სხვა ინსტრუმენტალისტებიდან ძალიან მომწონს კიტ ჯარეტი, ჩიკ კორეა, ჰერბი ჰენკოკი, ჯო ზავინული, მაიკლ ბრეკერი და სხვები. ყველა რომ ჩამოვთვალო, საუბარი ძალიან გაგვიგრძელდება. მაღაზიაში შესვლისას ახალი დისკების განყოფილებასაც დიდხანს ვათვალიერებ. დღეს იმხელა არჩევანია, რომ ყველაფერს ვერ გავწვდები, ამიტომ ხშირად ვუსმენ რადიოს. ამერიკაში სულ ჯაზის არხს ვუსმენ ხოლმე.

– რომელ ქვეყანაშია ყველაზე კარგი სამუშაო პირობები?

– ამ მხრივ ძალზე მოკრძალებული და ნაკლებად პრეტენზიული ადამიანი გახლავართ. როცა სადმე კონცერტზე ჩავდივარ, ელემენტარული მოთხოვნები მაქვს – აეროპორტში დამხვდნენ და დროზე სასტუმროში წამიყვანონ, სადაც განმარტოების საშუალება მექნება. ვითხოვ შესრულდეს ის პირობები, რასაც ჩასვლამდე დამპირდნენ. თბილისის დარბაზიდან დაწყებული, „კარნეგი-ჰოლით“ დამთავრებული, ხალხის მოწონებას მხოლოდ ის არტისტი დაიმსახურებს, ვინც გულწრფელი და მომზადებულია. გიტარისტისთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს, ამერიკაში თუ მიგიღებენ. ამ მხრივ მართლა შემიძლია ვთქვა, რომ ამერიკის ყველაზე პრესტიჟულ დარბაზებში დამიკრავს, რომლებზეც ადრე მხოლოდ ვოცნებობდი. ჩემთვის უბედნიერესი დღეები იყო, როცა „კარნეგი-ჰოლში“, „ბერდლენდში“, „ირიდიუმში“, „ბეიკედ პოტეიტოში“ დავუკარი. მალე „ბლუ ნოუტში“ მექნება კონცერტი. ჩათვალეთ, რომ ეს ჯაზ-კლუბებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე პრესტიჟულია. „ბლუ ნოუტი“ და „ბერდლენდი“ უკვე მარტო ჯაზ-კლუბად აღარ მოიხსენებიან. მსოფლიოს ბრენდებს წარმოადგენენ. ამას წინათ „ბერდლენდში“ სტუმრობისას მისი მენეჯერი გამოვიდა, გადამეხვია და მისაყვედურასავით, სად ხარ, სად დაიკარგე და როდის უნდა დაუკრა ჩვენთანო. ეს უდიდესი პატივია, როცა ასე გეუბნებიან. „კარნეგი-ჰოლის“ ბუკლეტი ვაჩვენე, აქ უნდა დავუკრა-მეთქი. კიდევ ერთხელ გადამეხვია და მითხრა, ძალიან კარგია, მაგრამ ცოტა ხანში ჩვენთან უნდა დაუკრაო. უდიდესი სიხარული იყო ჩემთვის. „ბერდლენდში“ პირველად 2006 წელს დავუკარი და ყოფილი საბჭოთა კავშირიდან პირველი მუსიკოსი ვიყავი, ვინც იქ დაუკრა. „კარნეგი-ჰოლში“, „ბეიკედ პოტეიტოში“ კი პირველი გიტარისტი ვარ ყოფილი საბჭოთა კავშირიდან, ვინც ამ სცენაზე მოხვდა. ლოს-ანჯელესის „ლავილში“ ორი კონცერტი მაქვს ჩატარებული. ამის შემდეგ შემიძლია ვთქვა, რომ ჩემი შემოქმედება შედგა. როგორც იტყვიან, ამაში ბევრი მაქვს გადახდილი – ფულს, რა თქმა უნდა, არ ვგულისხმობ.

– 2004 წელს თქვენ გინესის რეკორდი დაამყარეთ და გიტარაზე 30 საათის განმავლობაში უკრავდით. მაინტერესებს, რას ასრულებდით?

– დიდი სურვილი მქონდა, ეს გიტარის მარათონი ყოფილიყო და არა გინესის რეკორდსმენობისთვის ბრძოლა, რაც, დამეთანხმებით, სხვადასხვა რამაა. გინესის რეკორდის დამყარება უფრო სპორტთან და შეჯიბრებასთან ასოცირდება და ცხოვრებაში არავის გავჯიბრებივარ. ჩემი სახელი და გვარი თუ არაფერს ამბობს, როგორც გინდა დაუკარი, უკვე აღარანაირი მნიშვნელობა აქვს. მადლობა ღმერთს, ჩემს სახელზე ჩემივე ხელოვნება ახსენდებათ. თუმცა ჩემმა მეგობარმა დავით ტატულაშვილმა, რომელიც ციმბირში, ქალაქ ანგარსკში ცხოვრობს, ამ მარათონის იდეას „გინესის“ სახე მისცა. მანვე დააფინანსა, ინგლისიდან დამკვირვებლებიც ჩამოიყვანა და ეს პროცესი კამერებზე აღიბეჭდა. „გინესის“ რეკორდსმენთა წიგნში ეს ყველაფერი შევიდა ქართველი მუსიკოსის სახელით, რომელმაც რეკორდი რუსეთში დაამყარა. მსოფლიოს მედიამ ეს მოვლენა გააშუქა. ერთმა ნაწილმა დასვა კითხვა, ამხელა რანგის გიტარისტს რაში დასჭირდა „გინესი“, ცოტა არ იყოს, არასერიოზულიაო. მეორე ნაწილმა აღნიშნა, რომ თემურს მსგავსი რამ ბევრჯერ გაუკეთებია, ახლა მხოლოდ დააფიქსირაო. სხვებმა კი განაცხადეს, ამ ფაქტით ჩვენ ბევრი რამ დავინახეთო, რასაც მეც ვეთანხმები. ანუ ადამიანი თუნდაც ერთი საათით სკამზე ჯდომით იღლება. აქ კი 30 საათზეა საუბარი, სადაც არა მარტო ვიჯექი, არამედ მუსიკასაც ვუკრავდი. ამაში ჩემი ხასიათიც გამოჩნდა, რომ ორგანიზებული და დისციპლინებული გახლავართ, მაქვს ენერგია, თანაც ვიცოდი, რა უნდა დამეკრა. ვთვლი, რომ ამ ფაქტმა კიდევ უფრო კარგად დამახასიათა.

„გინესის“ წესებში მოთხოვნა იყო, რომ 4 საათის განმავლობაში არც ერთი მუსიკალური ფრაზა არ გამეორებულიყო. ეს ძალიან რთულია. გამოცდილების, იმპროვიზაციის უნარისა და ცოდნის წყალობით, ეს მოთხოვნა ზუსტად შევასრულე. შესვენებისთვის საათში ერთხელ მხოლოდ 3 წუთი მომეცა. ამ 30 საათის განმავლობაში დიდად არ მიწვალია და სიამოვნებაც მივიღე. სასაცილო იყო, ტელეოპერატორებს რამდენჯერმე კინაღამ ჩაეძინათ, არადა, ფირი რომ გაჩერებულიყო, ყველაფერი ჩაიშლებოდა. ძირითადად ჩემი ის ნაწარმოებები დავუკარი, რომელიც სხვაგან არ შემისრულებია. მაყურებელი შემოდიოდა და გადიოდა, ბოლომდე აბა ვინ გაძლებდა? შემოსვლა თავისუფალი იყო. დავამტკიცე, რომ ადამიანის შესაძლებლობებს საზღვარი არა აქვს და 30 საათის განმავლობაში შეუძლია მუსიკა დაუკრას, თავადაც ისიამოვნოს და სხვებიც ასიამოვნოს.

– წარმატების თქვენეული საიდუმლო თუ გაქვთ?

– ამას საიდუმლოს ვერ დაარქმევ. უფრო აქსიომასავითაა: გულწრფელი და წესიერი ადამიანი უნდა იყო. არ არსებობს ეს დაიკარგოს. თუ ადამიანს უნდა დრო გაატაროს, გაერთოს, ყველაფერი აკეთოს და ასე მიაღწიოს წარმატებას, არ გამოუვა. თუ მან ბევრი რამ გვერდზე არ გადადო და მუსიკა მისი მოწოდება და ცხოვრება არაა, მაშინ ნუ ექნება პრეტენზიები, ან სხვა საქმე აკეთოს. მუსიკაში რომ წარმატებას მიაღწიოთ, ნიჭის გარდა, თქვენ უნდა გქონდეთ არანორმალური შრომისმოყვარეობა, ერთგულების გრძნობა და თავგანწირვის უნარი. როცა ეს შენი მოწოდებაა და არა პროფესია, 24 საათი ამით ცხოვრობ და გიხარია, ამ შემთხვევაში მოვა წარმატება, თორემ თუ ამას ყველაფერს ძალით აკეთებ, მაშინ კატორღაა. ამ სფეროს ხანგრძლივი მეცადინეობა, თავის გადადება სჭირდება, ბევრი სხვა რამ უნდა მოიკლო ცხოვრებაში.

გუშინ რუსთაველზე ჩემს შვილთან ერთად ვსეირნობდი, ათამდე ადამიანმა გამაჩერა და ავტოგრაფი მთხოვა. ეს სიყვარული ყველაზე დიდი ჯილდოა ჩემთვის, რომელიც ყველანაირ სიმდიდრეს მირჩევნია. ვამაყობ, რომ ეს ჩემი შრომით და წესიერებით მოვიპოვე. რა თქმა უნდა, იყვნენ ადამიანები, რომლებიც გვერდში დამიდგნენ, ამის გარეშე წარმოუდგენელია ყველაფერი. თუნდაც დედის გარდაცვალების დროს უამრავი ადამიანი მამხნევებდა და გვერდში მედგა. კონცერტების ჩასატარებლადაც ბევრმა დამასპონსორა. ეს ყველაზე დიდი საჩუქარია ჩემთვის. ამ ხალხს არასოდეს დავივიწყებ, არავის არაფერი დაეკარგება. ცხოვრებაში ყველანაირი ჯილდო მივიღე და ბედნიერი ვარ. შემიძლია თავაწეულმა ვიარო, რადგან არასდროს არავისთვის ცუდი არ გამიკეთებია და არავის ვალი არა მაქვს.

– საკმაოდ ბევრ ქართულ კომპოზიციას უკრავთ და მღერით კიდეც. ებრაული კი „ჰავანაგილა“ მახსოვს მხოლოდ. მაინტერესებს, რატომ არ წყალობთ სხვა ებრაულ კომპოზიციებს?

– ებრაელი ვარ, ქართველი ებრაელი. შეგნებით კი ქართველი გახლავართ. ორი ჩემი ალბომის დასახელებაშიც კი გავუსვი ხაზი ამას: I'm From Georgia (2002) და Made In Georgia (2010). საზღვარგარეთ ყველგან ქართველ გიტარისტად მომიხსენიებენ. სცენაზეც ყველგან ვამბობ, რომ ქართველი ვარ. ყველგან ჩემი ქვეყნით ვამაყობ. თუმცა, როგორც აღვნიშნე, დედის და მამის მხრიდან ებრაელი ვარ.

საერთოდ ეს მტკივნეული თემაა ჩემთვის. ძალიან პატიოსანი ებრაული ოჯახიდან გამოსული ადამიანი ვარ. თავის დროზე ებრაელები გვერდით არ დამიდგნენ... რა თქმა უნდა, ყველაზე ამას ვერ ვიტყვი, ბევრი სამაგალითო ებრაელი მეგობარი მყავს. დავდიოდი 67-ე საშუალო სკოლაში, სადაც ქართველებთან და სხვა ეროვნებებთან ერთად უამრავი ებრაელი სწავლობდა. ისეთ ადამიანებს ახლოს არ ვუშვებდი, რომლებიც არასწორად იქცეოდნენ. ბევრი მამიკოს შვილი იყო, რომელთაც ცოტა ზემოდან ყურება უყვარდათ... ქუჩის ცხოვრებაც გამოვლილი მაქვს და ქუჩამ ბევრი რამ დამანახვა. შემდეგ ბევრი ებრაელი საცხოვრებლად ისრაელში წავიდა, ზოგიც აქ დარჩა, ზოგი ფინანსურად გაძლიერდა, ზოგიც – გაუბედურდა. ზოგიერთს შეშურდა ის, რომ საქართველოში ებრაელმა კაცმა ასეთი სუფთა ცხოვრებით, უფულოდ, თავისი პრინციპებით მიაღწია ამდენს. ასეთებს ჩემი წარმატება ყელში გაეჩხირათ... მსგავსი უარყოფითი თვისება, რა თქმა უნდა, ყველა ეროვნების ადამიანშია, მაგრამ რადგან შეკითხვა დამისვით, ვცდილობ, გულწრფელად გიპასუხოთ.

1984 წლიდან ისრაელში მიმოსვლა დაიწყო და წარმოიდგინეთ, დღემდე ამ ქვეყანაში კონცერტი არ ჩამიტარებია. ეს ფაქტი ალბათ, ბევრ რამეზე მეტყველებს, მაგრამ ვინც ცხოვრებაში ერთხელ მაინც ჩაჭრილა, იგი ჩემთან მეორედ ვეღარ მოვა. შეიძლება სურდეს კიდეც ჩემთან ურთიერთობის აღდგენა, მაგრამ იციან, რომ მათთვის ყველა გზა გადაკეტილია. თემურ ყვითელაშვილი მარტო გიტარისტი არაა, პირველ რიგში, ის კაცია. ამერიკაში, ისრაელში, ბელგიაში, ავსტრიაში, რუსეთში, საქართველოში და კიდევ ბევრ ქვეყანაში შესანიშნავი ებრაელი მეგობრები მყავს. მაგრამ თავის დროზე ებრაელობა თემურ ყვითელაშვილს გვერდით არ დაუდგა... ამის მიზეზი შურია. ეს იმ ადამიანების ბოღმაა, რომლებმაც მამიკოების და სიმამრების ფულებით ვერაფერს მიაღწიეს. ამ ხალხმა ცოლებიც კი ფულის გამო მოიყვანეს და ჩემნაირს ზემოდან უყურებდნენ.

საერთოდ აღარ ვაპირებდი რომელიმე ებრაული კომპოზიციის მუზიცირებას, მაგრამ ცხონებულმა დედამ მთხოვა ერთი ებრაული სიმღერა მაინც გააკეთეო. „ჰავანაგილა“ სწორედ დედის თხოვნით და იმ დროს გავაკეთე, როცა მისი ჯანმრთელობა გაუარესდა. ამ კომპოზიციამ დიდი მოწონება დაიმსახურა, მაგრამ მივუთითე, რომ ეს მხოლოდ დედის პატივსაცეად გაკეთდა.

– თემურ, რამდენად რელიგიური ბრძანდებით?

– ყოველდღე ებრაული წესით ვლოცულობ. ყველა დღესასწაულს აღვნიშნავ. ყველა წესს ვიცავ, მაგრამ ფანატიკოსი არა ვარ და არ შემიძლია ყოველდღე სინაგოგაში ვიარო. ნებისმიერ სარწმუნოებაში მთავარია იყო მართალი, სუფთა და იცხოვრო სწორად. ღმერთი ყველაფერს ხედავს.

– თბილისს რა ადგილი უკავია თქვენს ცხოვრებაში?

– აქ მშობლიურ ენერგიას ვგრძნობ. თბილისი ჩემთვის ყველაზე წმინდა და ძვირფასი ადგილია. ძალიან მიყვარს. უბრალოდ, სიტყვები არ მყოფნის, გამოვხატო ჩემი დამოკიდებულება. საზღვარგარეთ გასვლის შემდეგ ერთ კვირაში ჩემი ქალაქი უკვე საოცრად მენატრება. შემთხვევით არ ვმღერი სიმღერას „ნოსტალგია“, რომელიც რომან რცხილაძემ თენგიზ ჩხეიძის ლექსზე 1988 წელს სპეციალურად ჩემთვის დაწერა, როცა „ნატვრის ხეში“ ვუკრავდით. ყველაფერი, რაც კი დამიკრავს, განსაკუთრებით ქართული მუსიკა, ამ ქვეყანასთანაა დაკავშირებული. სიმღერა „ჩემო თბილისო“ ბატონმა ვაჟა აზარაშვილმა სპეციალურად ჩემთვის ქალბატონ მაია სარალიძის ლექსზე დაწერა.

– თქვენი მეგობარი გიტარისტები ახსენეთ. ხომ არ აპირებთ მათთან ერთად ფირფიტის ჩაწერას ან ერთობლივი კონცერტების ჩატარებას?

– თანამედროვე ფიუჟენის ერთ-ერთ საუკეთესო გიტარისტ სკოტ ჰენდერსონთან ერთად ალბომის ჩაწერა მინდა. კალიფორნიაში კი ხშირად მიწევს ჩასვლა, მაგრამ ჩაწერას ჯერ ვერ ვახერხებთ, მას თავისი გეგმები აქვს, მე – ჩემი. ერთად ხშირად დაგვიკრავს. ალბათ, სადღაც 2 წლის შემდეგ მოვიფიქრებთ რამეს, რადგან წელიწად-ნახევარი უკვე დაგეგმილი მაქვს. რამდენიმე მუსიკალური ბრენდის სახე ვარ და ამ ბრენდებს ყოფილი საბჭოთა კავშირის ტერიტორიაზე და ბალტიისპირეთშიც რეკლამას ვუკეთებ. პირველად ჯერ კიდევ 1995 წელს „დადარიოს“ სახე გავხდი, რომელიც მსოფლიოში საუკეთესო გიტარის სიმებს უშვებს. 2000 წლიდან „დიარის“ სახე ვარ, ამ ფირმის გიტარის სიმებს ხელით აკეთებენ, 2001 წლიდან კი ამერიკულ-გერმანული კომპანიის „ენგელის“ სარეკლამო სახე ვიყავი, რომელიც გიტარის ერთ-ერთ საუკეთესო და ძვირადღირებულ გამაძლიერებლებს ამზადებს. დღემდე „შექტორის“ კომპანიის სახეს წარმოვადგენ, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთ საუკეთესო გიტარებს ამზადებს. ამჟამად კიდევ გიტარის სიმების „ერნიბოლის“ სარეკლამო სახე გახლავართ, რომელიც ასევე ძალიან პრესტიჟული ფირმაა. ეს ყველაფერი უფასოდ მეძლევა იმდენი, რამდენიც მჭირდება, ამიტომ სიმების, კაბელისა და გამაძლიერებლის პრობლემა მოხსნილი მაქვს.

ჟურნალი „ათიანში“ #10, სექტემბერი, 2010 წელი