Tuesday, November 27, 2001

მამა სოგრატის სასწაულები

ქვაშვეთის წინამძღვარი ადამიანებს კვეთებულის ლოცვით კურნავს

ადამიანი ხშირად მხოლოდ მაშინ ხდება მორწმუნე, როდესაც საკუთარი თვალით სასწაულს იხილავს. თბილისში ბევრი ამტკიცებს, რომ ქვაშვეთის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის წინამძღვარი, არქიმანდრიტი მამა სოგრატი ლოცვით უამრავ სასწაულს ახდენს და ამის მოწმე უამრავი ადამიანი არსებობს.

მორწმუნეთა თქმით, მამა სოგრატი ქვაშვეთის ეკლესიის კელიაში და საკუთარ სახლში უამრავ გაჭირვებულ ადამიანს იღებს და მათ ლოცვის ძალით სასწაულებრივად კურნავს.




















Monday, November 26, 2001

ყოფილი ქართველი პანკი და ყოფილი საქართველო

„დარდუბალას“ ანიმატორი კახა ერისთავი ერთ დროს პანკი იყო

სსრკ–ში ყველაზე მეტად, ალბათ, მაინც პანკს ებრძოდნენ, რადგან ჩვენი ყოფილი წყობისთვის აბსოლუტურად მიუღებელი იყო თუნდაც პანკური „მოდა“ – აბურძგნული თმები, დახეული ჯინსები, „ბულავკაგაყრილი“ ტყავის ქურთუკები, კისერზე ჩამოკიდებული ფაშისტური სვასტიკები თუ პატარა ბოქლომები და სხვა. პანკ-მუსიკა თავის თავში ატარებდა ექსტრავაგანტიზმს, დიდ პროტესტს, აგრესიასაც კი. დასავლეთში პანკი მოძრაობადაც კი ჩამოყალიბდა და მასზე, როგორც კულტურაზე, დაიწყეს საუბარი.

„ახალი ვერსია“ ქართველ პანკს, კახა ერისთავს ესაუბრა, რომელიც ამჯერად მულტსერიალ „დარდუბალას“ ერთ-ერთი ანიმატორია. ამ სერიალის გმირები სწორედ მისი ნახატების წყალობით მოძრაობენ.

---------------------------------------
მცირე პრეს-დოსიე
---------------------------------------
კახა ერისთავი 1962 წლის 8 თებერვალს დაიბადა. დაამთავრა ნიკოლაძის სახელობის თბილისის სამხატვრო სასწავლებელი. 6 წლის განმავლობაში მუშაობდა კინოსტუდია „ქართულ ფილმში“. მისი შექმნილია სულხან-საბა ორბელიანის 4 იგავის მიხედვით გადაღებული ანიმაციური მოკლე სერიალი, არის პატარა რეკლამების ავტორი და რამდენიმე პროექტის თანაავტორი. ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი.
 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

კახა ერისთავი: – პანკს მუსიკალურად ვაფასებ, ხოლო ცარიელი პანკი ჩემთვის არაფერია. არ მომწონს ფინური „ოი“ პანკი, თავისი სულელური ოფოფივით ვარცხნილობით.

– მე ვფიქრობ, რომ პანკი მუსიკალურად არავითარ ფასეულობას არ წარმოადგენს.

– მართალი ხარ, მაგრამ 1966-დან 1990 წლამდე დასახელებულ 100 საუკეთესო ალბომებს შორის, მე-2 ადგილზე „სექს პისტოლზის“ Never Mind The Bollocks გავიდა. რატომ? – ალბათ იკითხავთ. აშკარაა, რომ ამ ჯგუფმა მუსიკაში რაღაც გადატრიალება მოახდინა. უხეში შედარებით, ეს იგივეა, ლეონარდო და ვინჩის ნახატების გვერდით რომ მალევიჩი დავაყენოთ. გამოდის, რომ მალევიჩი არ არის ხელოვანი. ჩემს დროს ბევრი დაიღალა როკ-მუსიკაში გიტარის გაწელილი სოლო პარტიებით, ბლექმორით, ჯიმი პეიჯით... პანკებმა ორი-სამი აკორდით, თუნდაც აგრესიით საკუთარი სათქმელი თავისუფლად გამოხატეს. ლონდონის ერთ-ერთ რადიოში მაშინ გამოაცხადეს, ვისაც პანკ-ჯგუფის გაკეთება სურს, საკმარისია სამი აკორდის ცოდნაო. მართლაც, მთავარია, ორი-სამი აკორდი იცოდე და მას სწორი მიმართულება მისცე, ანუ გააჩნია, რომელს რომლის შემდეგ აიღებ.

Tuesday, November 20, 2001

მასმედია და მასკულტურა

დაკვირვებული თვალი ალბათ შეამჩნევს, რომ საქართველოს ე.წ. შოუბიზნესი მხოლოდ დღევანდელი დღით ცხოვრობს, ანუ მასმედიაში შუქდება და ტრიალებს მხოლოდ ის პროდუქცია, რომელიც მასას (ჩვენს ქვეყანაში სიტყვა „მასა“ რატომღაც არ უყვართ) მოსწონს. თანაც მოსწონს დღეს, ამჟამად და არ იცის, არც აინტერესებს, როგორი იქნება ეს პროდუქცია ხვალ. შესაძლებელია, ვინმემ იკითხოს – მერე და რა მოხდა, ამაში ცუდი რა არისო? ამ კითხვის დამსმელს, რა თქმა უნდა, შესაძლოა, დავეთანხმო, რადგან, რაც ყურადღების ცენტრშია, ყველაფერი კარგად იყიდება. აქედან გამომდინარე, ბიზნესმენიც კმაყოფილია და მომხმარებელიც, მაგრამ (ოჰ, ეს „მაგრამ“) არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ის, რაც მასას აინტერესებს, ჩვეულებრივი მასკულტურის პროდუქტია, რომელიც აუცილებელი არ არის ხელოვნების შედევრი იყოს.

შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს ელექტრონულ მედიაში თითქმის არ არსებობს საინტერესო ორიგინალური პროექტი, რომელიც თავისი კონცეფციით განსხვავებული იქნება უმრავლესობისგან. თითქმის ყველა მათგანი აკმაყოფილებს მხოლოდ უმრავლესობის ინტერესებს და თავად ჟურნალისტები, სამწუხაროდ, არ გვთავაზობენ ინდივიდუალურ შეხედულებებს, რომელიც შესაძლოა მაყურებლისათვის (მსმენელისათვის) ფასეული, თუნდაც შემეცნებითი ან სააზროვნო გახდეს. უბრალოდ, შეგიძლიათ დამისახელოთ თუნდაც ერთი მუსიკალური ტელე ან რადიო გადაცემა, რომელიც ასახავს თანამედროვე მსოფლიო მუსიკაში მიმდინარე პროცესებს? საქართველოში უკვე აურაცხელი მუსიკალური რადიოარხი არსებობს. გვაქვს მუსიკალურ-გასართობი ტელევიზიაც „პირველი სტერეოს“ სახით, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, ფაქტობრივად, არ არსებობს ერთი გადაცემაც კი მუსიკაზე. გამონაკლისია სერგი გვარჯალაძის რადიოგადაცემები Musichall და Muzorama, რომელიც „რადიო 101“-ის ეთერში გადაიცემა ორშაბათობით. „მაესტროს“ მიერ მომზადებული „კარაოკეები“, „ვიდეო-რადიოები“ და ა.შ., ნამდვილად არ არის მუსიკალური გადაცემები, მიუხედავად იმისა, რომ „პირველი სტერეო“ ნამდვილად მუსიკალური არხია.

მიუხედავად იმისა, რომ დღეს მსოფლიოში მასა უფრო ხშირად ბესტსელერებს, ვთქვათ, უპოპულარესი და უმდიდრესი (რა თქმა უნდა, მხოლოდ ფინანსურად) მწერლის, ვინმე დანიელა სტილის ნაწარმოებებს ეტანება, ალბათ, სისულელე იქნება ახალგაზრდა მის უაზრო ცრემლებსაღვარღვარებელ მსუბუქ მელოდრამებზე გაიზარდოს და არ წაიკითხოს სერვანტესი ან ვაჟა-ფშაველა. ასევე არაბუნებრივია კაცმა (თუნდაც ქალმა) რამე შეიძინოს ე.წ. „ჟიზნენი“ ფილმების ყურების შედეგად და არ გაეცნოს ფელინის, ფორმანის, ჯარმუშის ან ელდარ შენგელაიას კინოშედევრებს.

მით უმეტეს, სასაცილოა, ახალ თაობას მუსიკალური გემოვნება ჩამოუყალიბოს ბრიტნი სპირსმა, „ბექსტრიტ ბოისმა“, მაიკლ ჯექსონმა (ამას კლიპები მაინც უვარგა ხოლმე), „ბონი ემმა“ ან ვიღაც ალსუმ თუ ფილიპ კირკოროვმა და ის არ იცნობდეს კლასიკურ მუსიკას, ან „პინკ ფლოიდს“, „აკვარიუმს“ თუ რეზო ლაღიძესა და ჰამლეტ გონაშვილს. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ თანამედროვე მუსიკა არ არის მარტოოდენ მუსიკა. იგი არის ელექტრონული ტექნოლოგიების განვითარების პროდუქტი და ამავე დროს, ინდივიდუალური, შინაგანი მუხტი, რომელიც რეალობას ასახავს გამოხატვის ნებისმიერი ფორმით, რომლის საფუძველია საცეკვაო მუსიკა.

კაცობრიობის ისტორიაში ხელოვნების შედევრებს მხოლოდ ერთეულები ქმნიდნენ, დანარჩენები, უბრალოდ, ხელოსნობდნენ. შოთა რუსთაველს, ისევე, როგორც მოცარტს, ბევრი მიმბაძველი ჰყავდა, მაგრამ ისტორიამ მხოლოდ რუსთაველისა და მოცარტის სახელები შემოგვინახა და არა მათი მიმბაძველების. ასევე ხდება თანამედროვე მუსიკაშიც. გასული საუკუნის 70-იან წლებში (ოჰო, „საუკუნის ნოსტალგია“ მომაწვა) ათი ათასობით ადამიანი მუსიკოსობდა, მაგრამ ჩვენ მხოლოდ რამდენიმე ათეული გვახსოვს, რომელიც მართლაც ღირებულს (არა მარტო კარგად გასაყიდს) ჰქმნიდა, თუმცა ამ შემთხვევაში გამონაკლისებიც არსებობდნენ. მაგალითად, პანკ-ჯგუფ „სექს პისტოლზ“-ს შესაძლოა მუსიკალური ფასეულობა არ შეუქმნია, პირიქით, ის ამსხვრევდა გაბატონებულ, ხელოვნურად გალამაზებულ რეალობას თავისი აგრესიულობით, დესტრუქციული მუსიკით, თუ ერთი შეხედვით, ამორალურობით, მაგრამ ისინი გულწრფელები იყვნენ, როგორც ოდნავ ადრე – ჰიპები. ეს ჯგუფი დღეს ლეგენდაა. მასზე იღებენ ფილმებს, წერენ წიგნებს და იცავენ დისერტაციებს.

რა თქმა უნდა, მასკულტურის არსებობა ცუდი არაა. თუ ირგვლივ არსებულ რეალობას, სიბინძურეს იუმორის თვალით შეხედავთ და ნორმალურად აღვიქვამთ, შესაძლოა კვენტინ ტარანტინოს ფილმების მსგავსი გადავიღოთ და არა ცხოვრებისეული (ე.წ. „ჟიზნენი“) კინო თუ ტელე სისულელე; შეგვიძლია დავწეროთ ფრენკ ზაპას დონის იუმორით გაჟღენთილი მუსიკა და ალა ბორისოვნასავით აღარ დავაღვარღვარებთ ცრემლებს. ერთი სიტყვით, ჩვენ აუცილებლად უნდა ვიაზროვნოთ. თუ ანალიზის უნარი გვექნება, აუცილებლად ვნახავთ გოგი გვახარიას „ფსიქოს“, არადა, ჩვენს ცნობისმოყვარეობას ტელეგადაცემა „თინეიჯერი“ დააკმაყოფილებს და აგვიხსნის ვართ თუ არა „თინეიჯერები“, ან რატომ გაიზარდა მერაია ქერიმ უკანალი. მთავარი არის არა გაგება, არამედ შეძლებისდაგვარად არაზედაპირული აღქმა მუსიკისა და საერთოდ, ხელოვნებისა. ალბათ, მაშინ შევამჩნევთ, რომ ჩვენს ძალიან მრავალფეროვან სამშობლოში თითქმის მთელი მედია ერთ სიხშირეზეა აწყობილი, ანუ ის მოწოდებულია გააშუქოს მხოლოდ ის, რაც მასას აინტერესებს და არა იმის მცირე პროცენტი მაინც, რაც ღირებულია.

ალბათ, დამეთანხმებით, რომ მასმედიას შეუძლია დიდი წვლილი შეიტანოს მომავალი თაობის გემოვნების ჩამოყალიბებაში და არ იყოს მიმდინარე პროცესების მხოლოდ ანარეკლი. ჩვენ ერთად შეგვიძლია გავერთოთ და ვიფიქროთ კიდეც, ანალიზი გავუკეთოთ ყველაფერს, რაც ჩვენს ირგვლივ მუსიკაში ხდება. თამამად აღვნიშნოთ, რომ ესა თუ ის პროდუქტი მართლაც ნაგავია, ან პირიქით, თორემ გაგვევსო სცენა ხელოსნებით, რომლებსაც ჩვენი დუმილის გამო ჰგონიათ, რომ ხელოვანები არიან (არაერთხელ განუცხადებიათ ტელეეკრანებიდან). მათ იუმორის გრძნობა არა აქვთ. ხოლო ვისაც იუმორის გრძნობა არა აქვს, იმის გრძნობა ხომ მაინც უნდა ჰქონდეს, რომ იუმორის გრძნობა არა აქვს? არც ეს გააჩნიათ...

ისინი ჩვენი მასმედიის და არა ხალხის რჩეულები არიან. დღეს მასკულტურის პირველი მეხოტბე, სწორედაც რომ მხოლოდ მუსიკალური მასმედიაა, რადგან ის ჭყინტია, ანუ საყმაწვილოა („თინეიჯერულია“). სერიოზულ ხალხს აბა, სად ცალიათ მუსიკისათვის? ფულია საკეთებელი...

Monday, November 19, 2001

გარყვნილმა როკ-ენ-როლმა სიქალწულე ბურდულის სახლში შეინარჩუნა

ტუსოვკები სოლოლაკზე, სადაც მოხვედრა ყველა მოკვდავს არ შეუძლია

გეცოდინებათ, სიტყვა „ტუსოვკას“ ქართული შესატყვისი არა აქვს, თუმცა იგი ჩვენთან ძალიან კარგად დამკვიდრდა, პირველ რიგში, როკერების ტერმინოლოგიაში. თბილისში ყველაზე მეტად სახელგანთქმულია ლადო ბურდულის ტუსოვკა, რომელსაც იგი წლების განმავლობაში საკუთარ სახლში სოლოლაკზე აწყობს.

ამ ტუსოვკებზე კონცერტები, ხან მოდელების ჩვენება და მრავალი სხვა საინტერესო რამ ეწყობა. შეკრებილი საზოგადოება უსმენს, უყურებს, საუბრობს, აფასებს, მსჯელობს, ცეკვავს და, რაც მთავარია, ფიქერობს. ალბათ, ამიტომ იზიდავს ლადო ბურდულისა და მისი მომხიბლავი მეუღლის, ალიონას მყუდრო (ზოგჯერ ხმაურიანიც) ბინა ახალგაზრდებს.

აღსანიშნავია ისიც, რომ ამ ტუსოვკაზე შემთხვევითი ადამიანი ვერაფრით მოხვდება. ლადოს ბინაში მოსახვედრად ერთ-ერთი აუცილებელი პირობა ის არის, რომ სტუმარი ლადოს მეგობარი, ან მეგობრის მეგობარი მაინც იყოს. შემოსასვლელში გამოკრულია სია, რომელშიც მოხვედრილ პიროვნებას ლადოს ნებისმიერ ტუსოვკაზე ყოველთვის შეუძლია ესტუმროს.

ლადო ბურდულის უნივერსიტეტი

თამუნა ფრიდონაშვილი (სტუდენტი): „ლადოს ტუსოვკებზე უბრალოდ კარგი, დადებითი ენერგეტიკაა და ყოველთვის მოვდივართ, ენერგიას ვიღებთ და მივდივართ. ამ ენერგიას ლადო თვითონ გამოყოფს. მისი სახლი ერთადერთი ნათელი წერტილია ამ ქალაქში, სადაც შეიძლება მოხვიდე და როკ-ენ-როლის მართლა ცოცხალ მუსიკას მოუსმინო“.

Tuesday, November 13, 2001

არაფილარმონიულნი

(გასული საუკუნის 90-იანი წლების მცირე მიმოხილვა)


შეიძლება ითქვას, რომ გასული საუკუნის 90-იან წლების დასაწყისში საქართველოში როკ-მუსიკამ თავისი განვითარების მაღალ ეტაპს მიაღწია. იმ პერიოდში ძალიან მომრავლდა ინდივიდუალური კოლექტივები და ცალკეული შემსრულებლები, რომლებიც არანაირად არ ჯდებოდნენ კომუნისტური გაგების ფილარმონიულ სტრუქტურებში. ბევრი მრავალფეროვანი შემსრულებელი უკრავდა როგორც დედაქალაქში, ასევე ქუთაისში, ბათუმში, თელავში, რუსთავში, გორში და სხვა ბევრ პატარა ქალაქშიც კი. ამ ახალ თუ ძველ შემსრულებელთაგან ბევრი კლასიკურ, ზოგი კი მკვეთრად ქართული ხასიათის როკს ასრულებდა. საქართველოში განვითარდა ანდერგრაუნდის მუსიკაც.

ალტერნატიული მუსიკის დიდი პროცენტი მხოლოდ ქართულ ენაზე სრულდებოდა. 80-იანი წლების მიწურულიდან ჯერ კიდევ ანდერგრაუნდში იყვნენ: ლადო ბურდული და მისი ჯგუფი „რეცეპტი“, დადა დადიანის ჯერ „ტაქსი“, მერე “საბავშვო მედიცინა“, ქიშო გლუნჩაძის „ქიშო და ინტელიგენცია“, რობი კუხიანიძის „აუტსაიდერი“. ოდნავ მოგვიანებით ინდივიდუალური შემოქმედება დაიწყო ირაკლი ჩარკვიანმა. ამათი შემოქმედება მარტოოდენ მუსიკა არ იყო. მათი ქართული სიმღერა, ამავე დროს, პროტესტულ სოციალურ ხასიათსაც ატარებდა.

სამწუხაროდ, საქართველოს თანამედროვე მუსიკის წიაღში ვერა და ვერ ჩამოყალიბდა ე. წ. მეინსტრიმი – ძირითადი მიმდინარეობა, რომელიც ხელს უწყობს როგორც პოპის, ასევე როკის განვითარებასაც. ამ მიმართულებაში ჩევულებრივ „შერბილებული“ ხასიათის მქონე ინტელექტუალური და მაღალი ტექნიკის მქონე მუსიკოსები ძალაუნებურად აღმოჩნდებიან ხოლმე. სხვათა შორის, 90-იანი წლების დასაწყისში ჯგუფებს: „სახლი“, „პრიზი“, „გენეტიკური კოდი“, Soft Eject და სხვებს ჰქონდათ ქართული მეინსტრიმის შექმნის საკმაოდ წარმატებული მცდელობა. ისინი ძალიან მაღალი კლასის ინტელექტუალურ მუსიკას ასრულებდნენ, მაგრამ საქართველოში შექმნილმა არასახარბიელო პოლიტიკურ-სოციალურმა მდგომარეობამ ამ ჯგუფების უმრავლესობის დაშლა და მუსიკოსების სამშობლოდან წასვლა გამოიწვია. სამშობლოდან ბევრი სხვა როკ-მუსიკოსიც გადაიხვეწა. ელემენტარულად ნორმალური სამუშაო პირობების არსებობის შემთხვევაში, ბევრი მათგანი ალბათ, საკმაო პოპულარობას მიაღწევდა და უშინაარსო ფონოგრამულ მუსიკას მათი სახით მძლავრი ალტერნატივა ეყოლებოდა.

სწორედ ამ პერიოდში საქართველოს ფარგლებს გარეთ გამოვიდა ქართველ როკ-შემსრულებელთა პირველი ფირფიტები. 1992 წელს მოსკოვში Fee Lee-ს ლეიბლში ჩაწერილი „აუტსაიდერის“ ვინილის ფირფიტა Inside გამოვიდა. ამავე წელს ფირმა „მელოდიამ“ გამოსცა ჯგუფ „პრიზის“ ალბომი „ღამის ქალაქი“. 1993 წელს გერმანიის ქალაქ კიოლნში საკუთარი პირველი მაგნიტოალბომი Svan Songs ჩაწერა ირაკლი ჩარკვიანმა. ალბომი თბილისში ძალიან კარგად გაიყიდა. ამავე წელს გერმანიაში საკუთარი სამი სიმღერა ჩაწერა Soft Eject-მაც. გამოვიდა გიტარისტ თემურ ყვითელაშვილის ფირფიტებიც. ძალიან საინტერესო ჯგუფები გამოჩდნენ ქართულ მძიმე როკშიც, რომელთა უმრავლესობის რეპერტუარი ძირითადად ინგლისურენოვანი იყო.

90-იანი წლების ქართული როკის პოპულარიზაციის საქმეში არ შეიძლება არ აღინიშნოს ჩვენი მასმედიის წვლილიც. საქართველოს რადიოს პირველ არხზე დაინტერესებულ მსმენელს დარეჯან გულიაშვილის „როკი ნაშუაღამევში“ ბევრი ქართული როკ-ჯგუფის ახალი ჩანაწერის მოსმენა შეეძლო. ძალიან სამწუხაროა, რომ დარეჯანი ასე ახალგაზრდა წავიდა ჩვენგან. ქართულ პრესაში ახალ და ძველ როკ-მუსიკოსებს მკითხველებს ბიძინა მაყაშვილი აცნობდა. ახალი მუსიკალური სტილებისა და საქართველოს როკის პროპაგანდა მთლიანად საკუთარ თავზე აიღო განახლებულმა და ახალგაზრდულმა ტელეკომპანია „მეორე არხმა“. ასეთი გადაცემებიდან, რა თქმა უნდა, გამოირჩეოდა სერგი გვარჯალაძის ჯერ „ძაპო“, მერე „Showbiz დაიჯესტი“, რომლის ერთ-ერთ რუბრიკაში „ცოცხალი“ ტელესტუდიაში ცოცხლად მღეროდნენ ზოგჯერ ყველასათვის უცნობი ახალბედა მუსიკოსები. „მეორე არხზე“ გადიოდა, აგრეთვე ლადო ბურდულის „ოქროს ბიბილო“, გადაცემები: „პირველი დუბლი“, „როკ-სიტი“, კაკო ვაშალომიძის გიტარის შემსწავლელი გადაცემები და ქუთაისში მომზადებული როკ-გადაცემა „კედელი“. საქართველოს სხვადასხვა ქალაქებში, ძირითადად, თბილისსა და ქუთაისში დროდადრო როკ-აქციებიც ეწყობოდა.

როდესაც სამოქალაქო ომი და არეულობა დაიწყო, როკ-მუსიკოსებს (ისინი, ვინც საქართველოში დარჩნენ) შემოქმედებითი საქმიანობა არ შეუწყვეტიათ, თუმცა მათ ღონისძიებებს საგრძნობლად აკლდა მასშტაბურობა. ომის შემდეგ როკი, ისევე, როგორც ყველაფერი საქართველოში, განადგურების პირას იყო მისული. თუმცა 1996 წელს თბილისში დიდი ფესტივალი „მარგარიტა 96“ მაინც ჩატარდა, რომელმაც ახალი სახელები წარმოაჩინა თანამედროვე მუსიკის თითქმის ყველა სფეროში. თავად როკ-მუსიკამ კი თანდათანობით დაკარგა ის სოციალური მუხტი, რაც აღნიშნული ათწლეულის პირველ ნახევარში ასე თვალშისაცემი იყო. სცენაზე გამოჩდნენ ჯგუფები: „33ა“, „მთვარის კლუბი“, „ზუმბა“, ბაკურ ბურდული, „ვაკის პარკი“, „კონტრაბანდა“, გიგა მიქაბერიძე, „ამორალი“, Best History და მრავალი სხვა საინტერესო შემსრულებელი.

მნიშვნელოვანი ეტაპი ქართულ თანამედროვე მუსიკაში პირველი ქართული რადიოების – „რადიო 106“-ის („პირველი რადიო“) და „რადიო 105“-ის („მამაჩემის რადიო“) შექმნა იყო. დამოუკიდებელმა რადიოებმა ქართველ მუსიკოსებს საშუალება მისცა, მსმენელისათვის საკუთარი შემოქმედება შეეთავაზებინა. 90-იანი წლების მიწურულს ლადო ბურდულმა თბილისში ორი გრანდიოზული საერთაშორისო ფესტივალი მოაწყო, ხოლო კომპანია „მი ფა სი“-მ 2000 წელს პირველი მატარებლის ფესტივალი ჩაატარა, რომელშიც საქართველოს ახალგაზრდა ხელოვანებმა მიიღეს მონაწილეობა, მათ შორის, როკ-ჯგუფებმაც.

დღეს თანამედროვე ქართულ მუსიკაში მიმდინარე პროცესები საფუძველს მაძლევს განვაცხადო, რომ ჩვენთან როკი ბევრს არ სჭირდება და ჩვენი ქვეყანა თანდათან ემსგავსება სამხრეთევროპულ იმ ქვეყნებს, სადაც ფართო მასას სერიოზული მუსიკის მოსმენას ურჩევნია მხოლოდ იცეკვოს და კურტუმო აქნიოს მდარე მასკულტურულ პროდუქციაზე, რომელშიც ცოტაა ცოცხალი, ნაღდი ინსტრუმენტები და ბევრია სენტიმენტალური ცრემლების ღვარღვარი და ტირილი.

Monday, November 12, 2001

ქართული და რუსული როკის ურთიერთსიყვარულისა და მეობის ამბავი

„ჩვენ გადავურჩით რუსული პოპ-მუსიკის ექსპანსიას, მაგრამ, სამაგიეროდ, რუსული ნაგავი ქართულით შეიცვალა“

საბჭოთა კავშირში შემავალ ხალხებს თავის დროზე საერთო კულტურული სივრცე, ხელოვნების თითქმის ერთიანი აღქმა ჩამოუყალიბდათ. ეს განსაკუთრებით შეიმჩნეოდა ქრისტიანული ორიენტაციის რესპუბლიკებში, თუნდაც რუსეთსა და საქართველოს შორის. მიუხედავად ინდივიდუალური კულტურული ფასეულობებისა, ამ ორ ქვეყანას შორის მაინც იყო და დღესაც თვალშისაცემია საერთო კულტურული სივრცე.

რა თქმა უნდა, ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ასეთი კულტურული ურთიერთგავლენა არასოდეს ყოფილა ცალმხრივი ან ექსპანსიური. ყველა ვარიანტში, კულტურული ურთიერთობები, პოლიტიკურისგან განსხვავებით, თავად ქვეყნის შიგნით მაინც ინარჩუნებდა თანასწორ-უფლებიანობას, მიუხედავად იმისა, რომ ტოტალიტარული რეჟიმის დროს ქართულ კულტურას უცხოეთში ძალიან ხშირად რუსულად მიიჩნევდნენ.

შესაძლოა, ძალით თავსმოხვეული, ერთი შეხედვით, ხელოვნური ატმოსფერო სუფევდა საერთო ქვეყნის ამ ორ სუბიექტს შორის, მაგრამ თავად ხელოვანები არც ისე დაჩაგრულად გრძნობდნენ თავს და ურთიერთშორის ძალიან კარგი დამოკიდებულება დაამყარეს, რაც დღესაც გრძელდება.

იატაკქვეშეთიდან მიწის ზემოთ ამოსულნი