Monday, May 8, 2000

ბასა – „აუტსაიდერის“ ძრავა

საერთოდ, თანამედროვე მუსიკაში ყველაზე სერიოზულები, ნაკლებად ენაწყლიანები და ნაკლებად პრეტენზიულები, მაგრამ ამავე დროს, გონებამახვილები, დაკვირვებულები უმრავლეს შემთხვევაში ბას-გიტარისტები არიან. ამ შემთხვევაში, გამონაკლისებად უნდა მივიჩნიოთ სიდ ვიშეზი, პოლ მაკარტნი, როჯერ უოტერსი. ძირითადად, ბას-გიტარისტებს მუსიკის გარდა სხვა გატაცებაც გააჩნიათ, მაგრამ მათ სამართლიანად ჯგუფის ძრავებს (გულს) უწოდებენ, რომელთა პულსაციაზეც დამოკიდებულია ნებისმიერი მუსიკალური კოლექტივის წინსვლა და წარმატება. სწორედ, ასეთ დიდ ბასისტებად როკში არიან აღიარებულები: ჯონ პოლ ჯონსი (Led Zeppelin), როჯერ გლოვერი (Deep Purple), ტერი ბატლერი (Black Sabbath), ქრის სქუაიერი (Yes), ჯონ დიკონი (Queen), ქრის ნოვოსელიჩი (Nirvana) და მრავალი სხვა. ამ და სხვა, კიდევ უკეთესი ადამიანური თვისებებით უხვად დაჯილდოებულია ის პიროვნება, რომელსაც დღეს მე თქვენ გაგაცნობთ.

სახელი, გვარი: საბა კუპრაშვილი.

ზედმეტსახელი: ბასა.


მოკლე ბიოგრაფია:
დაიბადა 1972 წლის 16 სექტემბერს ქუთაისის მე-3 სამშობიაროში. სტაბილურად სწავლობდა ქალაქის პირველ საშუალო სკოლაში (დღეს კლასიკური გიმნაზია). 11 წლისამ დაიწყო ხალხური სიმღერების შესწავლა. 12 წლისა 7-სიმიანი გიტარის რამდენიმე აკორდს დაეუფლა. 14 წლისამ კი სკოლის ორკესტრ „გაზაფხულში“ შეისწავლა 6-სიმიან გიტარაზე დაკვრა, მაგრამ მალე იძულებული შეიქნა, გადასულიყო ბას-გიტარაზე დათო ჯანელიძის ბიგ-ბენდ „აისში.“ ბენდთან ერთად მონაწილეობა მიიღო მოსკოვის ცენტრალური ტელევიზიის ფესტივალში „შირე კრუგ“. 1989 წელს სკოლის დამთავრებისთანავე ჩააბარა ქუთაისის პოლიტექნიკურ ინსტიტუტში. დაამთავრა უკვე ტექნიკური უნივერსიტეტი სპეციალობით, ელექტროტექნიკის ინჟინერი.

1994 წელს მუშაობდა ეროვნულ ბანკში ინკასატორად და უფროს პროგრამისტად (ეკონომისტად), ნამუშევარი აქვს სახელმწიფო ქონების მართვის სამინისტროს ქუთაისის სამმართველოში. მუშაობს საქართველოს ტელეკომსა და ჩვენს რედაქციაში კომპიუტერულ დიზაინერად.

ჰო, კიდევ ერთი აუცილებელი შტრიხი (საკმაოდ სქელი) – უნივერსიტეტში სწავლისას, I კურსის I სემესტრის მიწურულს ფიზკულტურის დარბაზში მან გაიცნო „სტრადივარი“ (ვატო ნებიერიძე), რომელმაც ის მიიყვანა „მელომანში.“ ასე მოხვდა ქუთაისის ლეგენდარულ როკ-ტუსოვკაში და მოგვიანებით ჯგუფ „აუტსაიდერში“, რომლის უცვლელი ბას-გიტარისტია დღემდე. 

მთავარი ღირსებები: აქვს შესანიშნავი იუმორის გრძნობა. „იუმორის გრძნობა კარგი გრძნობაა“ – ამბობს იგი. აქვს ბევრი პროფესია: არის ე.წ. კომპიუტერშჩიკი (პროგრამისტი), მის ხელში გამოვლილია თითქმის ყველა კომპიუტერი, რაც ქალაქში შემოსულა და შემოდის. არის, აგრეთვე, ზემოთაღნიშნული მოაზროვნე მანქანების შესანიშნავი დასტაქარი. ესმის ტელეოპერატორობა და ტელემონტაჟი. ამ უკანასკნელის უმწიკვლოდ მცოდნეა. ქალაქში პირველი ტელე-კომპიუტერული გრაფიკა, სწორედ, მისი ნახელავია. 

კურიოზი: ქუთაისში I პირდაპირ სატელევიზიო საკონცერტო ცოცხალ ჩართვაზე საბა ასრულებდა შემდეგ ფუნქციებს: 1. წინასწარი გადაღებები, 2. მონტაჟი, 3. სატელევიზიო ხმის რეჟისორი, 4. ცოცხალი, პირდაპირი ტელეეთერის ტრანსლაციის რეჟისორი, 5. ხარვეზების აღმომფხვრელი, 6. მუსიკოსი (დაუკრა ჯგუფ „აუტსაიდერთან“ ერთად). არის ხმის რეჟისორი – ქუთაისში პირველმა ჩაწერა კომპიუტერში ცოცხალი ჯგუფი (დასარტყამების ჩათვლით). შეუძლია შესანიშნავად წაიყვანოს რადიოგადაცემაც (ერთ დროს „შუაღამის გემში“ პროგრამა მიჰყავდა, მას „DJ გვირილა“ ერქვა). ესმის ტიპოგრაფია, აკეთებს შესანიშნავ ლიმონათის ეტიკეტებსა და სხვა სასუსნავების აქსესუარებს. შესანიშნავი დიზაინერია და კლიპმეიკერი. წინასაარჩევნო გაწამაწიისას მის მიერ დამზადებული სხვადასხვა დეპუტატობის კანდიდატისა და პარტიის რეკლამა თვალშისაცემად ბრუნავდა ჩვენი ქალაქის ლეგენდარული ტელევიზიების ეკრანებზე. კარგად ერკვევა კაბელებსა თუ ჯეკებში, შეუძლია დაზიანებული საყოფაცხოვრებო ნივთების შეკეთებაც. 

უკრავს სხვადასხვა სიმებიან გიტარებზე, მათ შორის ბასზე და ფორტეპიანოზე. ერკვევა ფიჭურ ტელეფონებში. ძალიან (ნამეტნავად) უყვარს ლუდი და მეგობრები  (სიმეგობრიზმობადობის გრძნობა უყვარს). ის უყვართ. 

ნაკლოვანი მხარეები: მეჩვენება, რომ ზოგჯერ იცის უადგილოდ დამთქნარება. მეტს ვერაფერს ვამჩნევ, რომ კეთილი გულით ასე ხმამაღლა განვაცხადო...

ჩვენს რედაქციაში დიდსა და პატარას ძალიან უყვარს საბა, ამიტომ, გადავწყვიტე, კითხვები ჩვენი საერთო კოლეგებისგანაც შემეგროვებინა და მისთვის დამესვა. ეს ინტერვიუ შეგვიძლია გავყოთ ორ ნაწილად. პირველში საბა ჩვენი რედაქციის თანამშრომელთა კითხვებს უპასუხებს, მეორეში – ჩემსას.

ნაწილი I

Monday, January 24, 2000

მუსიკოსების აღიარებასა და მუშაობას ხელს უშლის ქართული მენტალიტეტი

ის, რაც გია სალაღიშვილს და მე ყველაზე მეტად ერთმანეთთან გვაახლოებს, – ჩვენი საერთო დაბადების დღეა, დაბადების წლები კი სხვადასხვა გვაქვს. მაშ ასე, გია სალაღიშვილი დაიბადა 1963 წლის 27 იანვარს. მე-4 კლასიდან დაიწყო დასარტყამების შესწავლა გია წკეპლაძესთან. მერე ნიკოლოზ ედგარიძის ორკესტრში მოხვდა. დაამთავრა მუსიკალური ტექნიკუმი და კონსერვატორია. ამ პერიოდში უკრავდა ვიტალი სამხარაძესთან. თბილისში გადასვლის შემდეგ, როგორც გია ამბობს, გაუმართლა, რომ ყველანაირ სტილსა და მიმართულებაში მოუწია მუშაობა. გიას მრავალ ფესტივალში აქვს მონაწილეობა მიღებული. მას კარგად იცნობენ ევროპის ქვეყნების სოლიდურ ჯაზურ წრეებში. ქუთაისელი გია სალაღიშვილი მშობლიურ ქალაქში იშვიათად ჩამოდის. ბოლოს 29 დეკემბერს ჩამოვიდა დათო ევგენიძესთან ერთად და კონცერტის შემდეგ ახალწლებზე ქალაქს შემორჩა. ჩვენი საუბარი ლუდის ბარში გაიმართა, რა თქმა უნდა, კათხა ლუდის თანხლებით. გია, ჩვეულებისამებრ, სასიამოვნო მოსაუბრეა, რომელიც ყოველთვის გასაგებად ამბობს თავის სათქმელს.

– ის, რომ ბავშვობიდან მუსიკით ვცოცხლობ, ალბათ, უფრო გენის ბრალია. ჩემი გვარის წარმომადგენლები უმეტესად მუსიკოსები იყვნენ. ბაბუაჩემის ერთი ბიძა ვირტუოზულად, ცხვირის ნესტოებითაც კი უკრავდა სალამურზე, მეორე – აკორდეონზე, მესამე – დუდუკზე, თვითონ ბაბუაჩემი კი საქართველოში ერთ-ერთი საუკეთესო მედოლე იყო, სუხიშვილებშიც უკრავდა. 

1973 წლიდან ვუკრავ და ამ საქმით პურსა ვჭამ, რადგან სხვა ბიზნესი არა მაქვს, თუმცა, მქონია სურვილიც, თავი დამენებებინა მუსიკისთვის, ვინაიდან ორი პატარა ბიჭი მყავს და ხომ იცი, შვილებს რამდენი რამ სჭირდება? მივხვდი, რომ ასეთ საქმიანობაში ვერ ვივარგებდი. მე არ მესმის ბუღალტერია და ეკონომიკური მომენტები. მუსიკოსი ბოჰემაში, მისტერიაში ცხოვრობს, ხოლო ბიზნესი სულ სხვა გარემოა. ამიტომ მარტო მუსიკალური ბიზნესის გაკეთება მსურს: საკუთარი კლუბის შექმნა, ჯგუფების ჩამოყვანა და ა.შ.

ჩვენთან, საქართველოში, არიან პიროვნებები, რომელთა იდეებიც არ ჩამოუვარდება იდეებს. როკშიც არიან საინტერესო, ნიჭიერი შემსრულებლები. მთავარია აზროვნება, თორემ 7 ნოტს, შეგიძლია, ტექნიკურად კარგად დაეუფლო, იმეცადინებ და მორჩა. მთავარია, რა აზრებით მოდიხარ და რისი თქმა გსურს. დიდი მნიშვნელობა აქვს კონსტრუქციასა და არანჟირებას, მაგრამ ეს ნიჭიერი მუსიკოსები ნათლად არ ჩანან. მე, მაგალითად, გამიმართლა, რადგან მქონდა საშუალება, მეკეთებინა ის, რისი კეთებაც მსურდა. რა თქმა უნდა, წინააღმდეგობებიც მქონდა. ამ მუსიკოსების აღიარებასა და მუშაობას ხელს უშლის ქართული მენტალიტეტი, რომ ჩემზე წინ არავინ არ უნდა წავიდეს. მე კარგად მახსოვს პიანისტებს შორის შეხლა-შემოხლა, რომ მე უნდა ვიყო და არა შენო... აი, ამას უნდა გავექცეთ მუსიკის კეთება თუ გვინდა. მაგ. ჩიკ კორეა და კიტ ჯარეტი ნიუ-იორკში ერთად ცხოვრობენ, მაგრამ ერთმანეთი არ დაუჭამიათ. ჩვენ ხომ სუყველანი სხვადასხვანაირად ვფიქრობთ. მე ჩემი აზროვნება მაქვს, შენ – შენი. ჩვენ ერთმანეთს ვერ დავემგვანებით. ჩვენ თუ ერთმანეთს დავემსგავსებით ერთფეროვან სამყაროს შევქმნით. როდესაც ერთად დაკვრას ვიწყებთ, ვამბობ ხოლმე, მოდით, ყველა ვიყოთ ისეთი, როგორიც ვართ. 

გია სალაღიშვილი შესანიშნავი ვიბროფონისტი და დრამერია. მან აზროვნება ახსენა. მე მახსოვს მისი კონცერტები ქუთაისში: „ბითლზების“ მუსიკის კამერული ინტერპრეტაცია. სუფთა, ქართული სულის მქონე დასარტყამების გრანდიოზული შოუ და კონცერტი სიმფონიურ ორკესტრთან ერთად. საინტერესოა, საით არის მიმართული დღეს გიას აზროვნება და რას აპირებს უახლოეს მომავალში.


– მზად მაქვს ოთხი საკონცერტო მასალის პარტიტურა. ოთხივე ქუთაისში მსურს განვახორციელო ერთმანეთის მიყოლებით – ერთგვარი მინი-ფესტივალი იქნება. ცოტა ეგოისტურადაც გამომდის 4 საღამო (იცინის). ყველაფერს ფული უნდა. დიდი პრობლემაა სიმფონიური ორკესტრი. მინდა, მოსკოვიდან ჩამოვიყვანო ჩემი მეგობარი საქსოფონისტი, რადგან მიმაჩნია, რომ საქართველოში კარგი ჩასაბერი ინსტრუმენტალისტები, იმპროვიზატორები და არა ნოტებზე დამკვრელები, – არა გვყავს. თბილისიდან ჩასაბერი ორკესტრიც უნდა ჩამოვიყვანო, ქუთაისური გუნდი მეყოლება. დღეისათვის მხოლოდ ტელეპროგრამა „ჯემი“ მაძლევს თვითრეალიზაციის საშუალებას. იქ ჩემი მეგობრები მუშაობენ.