Monday, December 3, 2001

მოგონებანი მომავალში

ყოველ ეპოქას, ყოველ საუკუნეს თავისი მუსიკა ჰქონდა. მეოცე საუკუნე ამ მხრივ, ალბათ, მართლაც გამორჩეულია. გასული საუკუნის ყოველ ათწლეული თავისი მელოდიურობით გვახსოვს.

ჩვენ – XX საუკუნეში დაბადებულმა ადამიანებმა, 70-იანი წლები რომ მოვიგონოთ, შეგვიძლია ლეგენდარული "ლედ ზეპელინი", ან თუნდაც "აბბა" ან "ბონი ემი" ჩავრთოთ. თუკი სადმე ელვის პრესლს ან ჩაკ ბერის სიმღერებს მოვკრავთ ყურს, აუცილებლად 50-იან წლებში ვიმოგზაურებთ – როცა როკ-ენ-როლის პირველ ნაბიჯებთან ერთად მოდაში ჯინსები და მარლონ ბრანდოს მიერ შემოღებული მოკლესახელოიანი მაისურები შემოდიოდა. იგივე შეიძლება ითქვას ქართულ თანმედროვე მუსიკაზეც, ოღონდ აქ ათწლეულები უფრო ოცწლეულებად შეგვიძლია წარმოვიდგინოთ, რადგან საბჭოთა ქვეყანაში არჩევანი არც ისე ფართო იყო.

დროში მოგზაურობასთან ერთად მუსიკა საშუალებას გვაძლევს პირად ცხოვრებაშიც ვიმოგზაუროთ, როდესაც ის ჩვენი ცხოვრების გარკვეულ მონაკვეთს, მომენტს გვახსენებს. ხშირ შემთხვევაში აღნიშნული მომენტი სასიამოვნო მუსიკასთან ასოცირდება. დროთა განმავლობაში ეს მუსიკა რეტროდ იქცევა და მას მომავალი თაობაც სიამოვნებით უსმენს. დღეს რეტრო მუსიკის გარემიქსება მოდაში შემოვიდა და ეს პროცესი, როგორც მთელს მსოფლიოში, ასევე ჩვენს ქვეყანაშიც მიმდინარეობს. ოღონდ დასავლეთში, ხშირ შემთხვევაში, პირველშემსრულებლის ხმას არემიქსებენ, ჩვენთან კი თანამედროვე მომღერალი ასრულებს რეტრო სიმღერას და მერე მიქსავს.

დღეს არ მსურს ვისაუბრო ქართული რემიქსების ავ-კარგიანობაზე. უბრალოდ, საინტერესოა ჩვენი ახალგარზდა თაობა რა სიმღერების გარეტროვებას აპირებს, რადგან, ალბათ, მომავალში, როდესაც ეს თაობა გაიზრდება, მისი წარმომადგენლებისთვის დღევანდელი "ვარსკვლავების" მიერ შესრულებული სიმღერები ლოგიკურად ტკბილად გასახსენებელი უნდა გახდეს. აქედან გამომდინარე, ჩვენ გვსურს ვისაუბროთ იმაზე, თუ რა მუსიკალურ პროდუქციას გვაწვდის დღევანდელი ელექტრონული მედია.

ძალიან ბევრი ალბათ იტყვის, რომ ტელევიზია და რადიო ხალხს იმას სთავაზობს, რაც უმრავლესობას მოსწონს. ეს მხოლოდ თავის გასამართლებელი არგუმენტია. აქედან გამომდინარე, ჩვენი საეთერო სივრცე მარაზმული სიმღერების შემსრულებელთა ტრიბუნად გადაიქცა. მედიის ამ საშუალებებს შეესაბამებათ საბჭოეთში დამკვიდრებული სიტყვა "პოპსა". პოპსავიკების თავხედობას კი უკვე საზღვარი აღარ აქვს, ისინი მასმედიის საშუალებით ყველაფერზე ლაპარაკობენ, თვით პოლიტიკაზეც კი. უნიჭოები გვმოძღვრავენ, თუ რა უნდა ჩავიცვათ, რა უნდა ვჭამოთ, რა უნდა დავლიოთ, როგორ და სად უნდა გავატაროთ დრო (რა თქმა უნდა, მათთან ერთად) და რას უნდა მოვუსმინოთ.

ღმერთმანი, არ მინდა ამ უიტნი ჰიუსტონის ხმის გაგონებაც კი და რატომ უნდა ითვლებოდეს მისი მუსიკის მოსმენა თბილისში კარგ ტონად? იქნებ, ჩემის აზრით, ფიჯეი ჰარვი უფრო მაგარი მომღერალია, ვიდრე ვიღაც უკანალ და მკერდხელოვნურადგაზრდილი მერაია ქერი და უხმო ტომ უეიტსი ასი თავით ჯობს ყველანაირ სტივ უანდერებსა და მოყმუილე "ბოიზ თუ მენებს"? როგორც რიგითი "როფესიონალი მუსიკისმოყვარული", ვარსკვლავად არ ვაღიარებ ბევრ ქართველ ვარსკვლავადწოდებულ უნიჭო და ხეპრე მომღერალს. საინტერესოა, ქართული ტელევიზიები და რადიოები რატომ გვაწუხებენ მე და ჩემნაირებს მათი და სხვების სიმღერების ყოველდღიური როტაციით?

ამ სიმღერების მასობრივად შემოტევების შედეგად ბევრი ადამიანი, რომელსაც არც ისე მოსწონდა ესა თუ ის შემსრულებელი და სიმღერა, ძალაუნებურად მაინც მისი მსმენელი ხდება. დროთა განმავლობაში ის ეგუება მდარე ხარისხის სიმღერებს და ერთ მშვენიერ (ალბათ უფრო საშინელ) დღეს ოდესღაც საძულველი სიმღერა შესაძლოა მოეწონოს კიდეც.

სწორედ ამას ჰქვია გემოვნების დაქვეითება, თუმცა ეს თავისთავად არ ხდება. ეს უფრო ჩვენი "სასიქადულო" ელ-მედიის ფსიქოლოგიური ზეწოლაა, რადგან, ბოდიში, მაგრამ ისინი ძალით გვტენიან იმას, რაც ხშირ შემთხვევაში შემოქმედებითი და თქვენ წარმოიდგინეთ, თვით მასკულტურული ნაგავია. მოხარული ვარ, რომ საქართველოში ძალიან ბევრი მღერის და ვისურვებდი კიდევ უფრო მეტს ემღეროს, მაგრამ საოცარია, ახალბედა მომღერლების აბსოლუტური უმრავლესობა თვითდამკვიდრებისთვის რატომ ირჩევს მაინცა და მაინც ერთსა და იმავე იოლ გზას, სტილს?

ძალიან საინტერესო იქნება რამდენიმე ათეული წლის შემდეგ ტკბილად მოვიგონებთ თუ არა დღევანდელ სამარშრუტკო ტაქსების მუსიკას, ისევე, როგორც დღეს ვიხსენებთ ჩვენი ბაბუებისა და მამების ტკბილხმოვან სიმღერებს. თუკი დღევანდელ თაობას მამების მიერ შექმნილი სიმღერების მოსმენისას მართალია, მოჩვენებითი, მაგრამ მაინც უშფოთველი ცხოვრება უდგებათ თვალწინ, მართლა მაინტერესებს, რას გავიხსენებთ დღევანდელი ქართული ესტრადის მოსმენისას ჩვენ მომავალში? თუ ეს ფონოგრამული კონცერტები, გადაჭედილ, საგზაო საცობებში მოხვედრილი მარშრუტკები, დღევანდელი კორუმპირებული მთავრობა და ვითომ სიყვარულზე დაწერილი უაზრო სიმღერები ტკბილად გაგვახსენდება, მაშინ ღმერთმა დაიფაროს ჩვენი და მომავალი თაობების გემოვნება.

No comments:

Post a Comment