ელექტრონული სული

„რაოდენ სამწუხაროა, რომ ურთიერთშორის დარჩა ერთი, ერთადერთი ბარიერი – ჰაერი. როგორ ახლოსაც არ უნდა ვიყოთ ერთმანეთთან, ჩვენს შორის ყოველთვის იქნება ჰაერი...“ – ეს სიტყვები ლეგენდარული მუსიკოსის, ჯონ ლენონის ქვრივს, იოკო ონო ლენონს ეკუთვნის. მართლაც, ადამიანების ერთიანობისკენ სწრაფვის მიუხედავად, ჩვენს შორის რაღაც ბარიერი მაინც არსებობს.

ჩემი აზრით, იყო ინდივიდუალისტი, სულაც არ ნიშნავს – იყო ჩაკეტილი, გარესამყაროსა და ადამიანებს მოწყვეტილი.

თუმცა, ბევრი ადამიანი ყოველთვის მიისწრაფვის, დაანგრიოს თუნდაც ერთმანეთის მიმართ გაუცხოების კედელი და რაც შეიძლება უშუალო გახდეს. ეს ტენდენცია განსაკუთრებით მე-20 საუკუნის მეორე ნახევრიდან დამკვიდრდა. 60-იანი წლების მიწურულს აღზევებულ ჰიპების მოძრაობას, რომელსაც, მართალია, მუსიკა ედო საფუძვლად, მაინც სოციალური ხასიათი ჰქონდა. ჰიპები ძალიან იოლად ურთიერთობდნენ და განსაკუთრებული უშუალობით გამოირჩეოდნენ. ასეთმა ერთიანობამ პიკს 1969 წელს ვუდსტოკში ჩატარებულ სამდღეღამიან ფესტივალზე მიაღწია.

საერთოდ ხელოვნების, მეტადრე კი მუსიკის სიყვარული ადამიანებს აერთიანებს და არავითარ შემთხვევაში არ თიშავს (რა თქმა უნდა, აქ ნამდვილ მუსიკაზეა საუბარი). მაინც რა არის ასეთი ეს მუსიკა, გარდა იმისა, რომ იგი რეალობას ასახავს სხვადასხვა ტონალობის მოწესრიგებული ბგერებით? წარსულის გენიოსებს დავესესხოთ.

„მუსიკა მართლაც რომ შუამავალი რგოლია სულიერ ცხოვრებასა და მგრძნობიარობას შორის... მუსიკა ერთადერთი გზაა სამყაროს შემეცნებისაკეს... მხოლოდ ერთეულებს შესწევთ უნარი შეიცნონ მუსიკა, როგორც სულიერი შეცნობის გრძნობადი გამოსახვა: მსგავსად ათასებისა, რომლებიც ერთდებიან სიყვარულის სახელით, სიყვარულს კი ვერასოდეს სწვდებიან, თუმცა იგი ხელობად გაუხდიათ... მუსიკას, ისე, როგორც ხელოვნების სხვა დარგებს, საფუძვლად უდევს მაღალი ცნება (ნიშნები) მორალური შეგნებისა; ყოველი ჭეშმარიტი აღქმა არის მორალური პროგრესი.“ ვფიქრობ, ძალიან თანამედროვედ ჟღერს ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენის ეს მოსაზრება. კარგი იქნება, თუ მას ყურადღებით გადაიკითხავენ ჩვენი „სასიქადულო“ პოპსავიკები.

ბეთჰოვენსვე ეკუთვნის მე-18 საუკუნისათვის ცოტა უცნაური გამონათქვამი: „მუსიკა – ელექტრონით დამუხტული ველია, რომელზედაც სული ცხოვრობს, აზროვნებს, ქმნის; ფილოსოფია ნალექია ელექტრონული სულისა... ყოველივე ელექტრონული მუსიკალურ სულს აღძრავს გულიდან გამომდინარე ზეიმისაკენ. მე ელექტრონული ბუნების ადამიანი ვარ“. წარმომიდგენია, ბეთჰოვენი რომ დღეს ცოცხალი იყოს, როგორ მაგარ მუსიკას დაუკრავდა თუნდაც ელექტრონულ გიტარაზე.

კარგი იქნება თუ ყურს ვუგდებთ ამერიკელ მწერალს უილიამ ფოლკნერსაც, რომელიც გასული საუკუნის დასაწყისში წერდა: „მე ვიტყოდი, რომ მუსიკით ყველაფერი იოლი გამოსახატია, რადგან მუსიკა უდევს საფუძვლად კაცობრიობის ისტორიასა და გამოცდილებას“. მართლაც, გავიხედ-გამოვიხედოთ – ამ სიტყვების არაირიბი დადასტურებაა ის, თუ როგორ შემოიჭრა მუსიკა და ბეგერები ჩვენს თანამედროვე ცხოვრებაში. ყური უგდეთ მობილური ტელეფონების ზარებს, სპორტული რეპორტაჟების ტრანსლაციებს, პოლიტიკოსთა უმაღლესი დონის შეხვედრებს და ა. შ. ირგვლივ ყველგან მუსიკაა, იგი დაუკითხავად იჭრება ჩვენს ყოველდღიურობაში.

ზემოთ აღვნიშნე, რომ მუსიკა ადამიანებს უნდა აერთიანებდეთ, განსაკუთრებით კი იმათ, ვისთვისაც იგი ჰაერად ქცეულა. ასეთი ადამიანი მუსიკით სუნთქავს. სწორედ ამიტომ სვეტს კვლავ იოკო ონოს სიტყვებით დავამთავრებ: „რა კარგია, რომ ჩვენ გვაქვს ჰაერი. მნიშვნელობა არა აქვს, რაოდენ დაშორებულნი ვართ ერთმანეთისგან, მაგრამ ჰაერი გვაერთიანებს ჩვენ“!