რობი კუხიანიძე: „ესენი ლოგინიდან მღერიან და ამ დროს მათ ვიღაცა ერთ ადგილას ეფერება, ხელს უსვამს“

საქართველოში სულ უფრო ცოტა რჩება ხელოვანი, რომელიც საკუთარი უკომპრომისობითაა გამორჩეული. „ვარდების რევოლუციის“ შემდეგ ბევრი მათგანი ახალი ხელისუფლების მეხოტბე და მხარდამჭერი აღმოჩნდა, რაც შეიძლება არცაა დასაძრახი, რადგან ასაკით ახალგაზრდა ხელისუფლებას, ალბათ, პირველ რიგში, თანატოლების გვერდით დგომა ყველაზე მეტად სჭირდება. თუმცა პოლიტიზირებულ საზოგადოებაში ვიღაცეები უკვე პოლიტიკოსობენ კიდეც, ჭკუასაც გვარიგებენ და ამ სტატიის მთავარი გმირის, რობი კუხიანიძის არ იყოს, „პაპკებით“ იწყებენ სირბილს.

მგონი თემიდან გადავუხვიე, ანუ აუტში წავედი. მაგრამ მეპატიება, რადგან დღეს რობი კუხიანიძისა და მისი „აუტსაიდერის“ ახალ კონცერტზე მექნება საუბარი, რომელიც 3 ივლისს „ვაკის თეატრალურ სარდაფში“ ჩატარდა. მინდა გულწრფელად აღვნიშნო, რომ მსგავსი სიამოვნება ქართველ შემსრულებელთა კონცერტებიდან კარგა ხანია არ მიმიღია. თანაც „აუტსაიდერს“ ასეთი მოწესრიგებულად და დავარცხნილად ალბათ გასული საუკუნის 90-იანი წლების დასაწყისის შემდეგ არ დაუკრავს.

ბოლო საკონცერტო გამოსვლებში რობი ყოველთვის იგებს არა მუსიკის შესრულების მაღალი ხარისხით, არამედ ექსპრესიით და უშრეტი ენერგიით, რომელიც მაყურებელს ყოველთვის ამაგნიტებს. ამ ნახევრად აკუსტიკური კონცერტის დროს შესრულების მხრივ ჯგუფს თითქმის წუნი არ ჰქონია. კონცერტის ერთადერთი ნაკლი ალბათ ის იყო, რომ ძალიან ცოტა ახალი სიმღერა შესრულდა. მთელი პროგრამა პრაქტიკულად ძველი რეპერტუარი იყო, თუმცა რამდენიმე კომპოზიცია ისე საინტერესოდ იყო შეცვლილი, რომ ვერც იცნობდით. მიუხედავად დამსწრე საზოგადოების დიდი ნაწილის რევოლუციური განწყობისა, დარბაზში მაინც არაერთმნიშვნელოვნად აჟღერდა „აუტსაიდერის“ „ქალაქში ბნელა“.

კონცერტის შემდეგ გავესაუბრე ჟურნალისტებისგან არც თუ განებივრებულ მუსიკოსს, „აუტსაიდერის“ დამაარსებელს და ფრონტმენს რობი კუხიანიძეს. ჯგუფის სოლო კონცერტი აგერ უკვე 6 წელია არ გამართულა.

– რა გახდა თბილისი შენთვის მას შემდეგ, რაც ქუთაისიდან წამოხვედი?

– 39 წლის ვარ და მხოლოდ 2 ქალაქში მაქვს ნაცხოვრები. ქუთაისში ძალიან დიდი ხანი ვიცხოვრე. აქ იძულებული გავხდი ჩამოვსულიყავი, სხვადასხვა გარემოებების გამო. ცოცხალი რომ ვარ, სწორედ თბილისის დამსახურებაა. თბილისი და მეგობრები ჩემი და ჩემი ოჯახის გადარჩენაში დამეხმარნენ.

მუსიკა და მეგობრობა ჩემთვის ერთი და იგივეა. თუ ვინმე მუსიკოსად მთვლის, ყველას გულის გასახარად ვიტყვი, რომ მუსიკოსი არასოდეს ვყოფილვარ. პირველ რიგში, მეგობარი ვარ. მუსიკა ჩემი ცხოვრების ფონია. თბილისში რამდენჯერმე მომიწია დაკვრა, მაგრამ ეს ყოველთვის სპონტანურად ხდებოდა და არასოდეს არ მოვმზადებულვარ.

– რევოლუციის დღეებში შენ ე. წ. „წვიმის მუსიკოსების“ გვერდით იდექი და იმ ცივ, წვიმიან ღამეებში მათთან ერთად უკრავდი. მაინტერესებს რა მოგცა პირადად შენ „ვარდების რევოლუციამ“?

– არ ვფიქრობ, რომ ეს რევოლუცია იყო. დღეს XXI საუკუნეა. არ არის სავალდებულო რაღაცის შესაცვლელად ხალხი ერთმანეთს ნაჯახით გამოეკიდოს და სისხლი დაღვაროს. სასწაული არაფერი მომხდარა.

დასავლური ღირებულებებით თუ შევაფასებთ, ეს იყო რევოლუცია, რომელიც კულტურულად მოხდა. ერთი პოლიტიკური მრწამსი მეორეთი შეიცვალა. რევოლუცია გრძელდება და ის კიდევ ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში გაგრძელდება. საბჭოთა სისტემაც რევოლუციით დამყარდა, მაშინ საბჭოთა დროშებს ვაფრიალებდით. ჩემთვის ამერიკელი და რუსი ერთმანეთისგან დიდად არ განსხვავდება.

ვთქვათ, ადამიანი გაჟიმეს და იგი შემდეგ იბრძვის პატიოსნებისთვის, ანუ იმისათვის, რომ კიდევ ვიღაცას მისცეს, რათა მერე აღარავის აღარ მისცეს და საბოლოოდ პატიოსანი გახდეს. პრინციპში რევოლუცია ყოველთვის ასეთია, მასში ცოტა პროსტიტუციის ელემენტები დევს. ამიტომ არ მინდა საქართველოში ამას რევოლუცია ერქვას. ეს იყო ქართველი ერის აზრზე მოსვლის დღეები. ჩვენ არ უნდა გაგვიჩნდეს კომპლექსი იმ ერის, რომელიც აძლევს და თითქოს სხვა გზა არა გვაქვს. თუმცა ამან ყველაფერმა ძალიან კარგი შედეგები მოგვიტანა, თუნდაც აჭარასთან და სამაჩაბლოსთან დაკავშირებით. მაგრამ მოსახლეობა ისევ ცუდ დღეშია. მე იმ სფეროში ვარ, რომელსაც რევოლუციის დროს არ აფინანსებდნენ და სამსახური არა მაქვს. ასეთ დროს ხალხი ქუჩაში გამოდის და იქ კიდევ ფულს არ არიგებენ. სულ ქუჩაში ვარ და ვხედავ, რომ ყველაფერი ძალიან ცუდადაა, ძალიან ბევრი ადამიანი შიმშილობს. პრინციპში ყველაფერი რომ გავაანალიზოთ, ამაში მთელი ერი ვართ დამნაშავე. ღირსები ვართ, რომ პასუხი ვაგოთ, მაგრამ სამწუხაროდ, არ ვიცით ვის წინაშე.

– რობი, საჭიროა თუ არა საქართველოში კულტურული რევოლუციაც მოხდეს?

– მართალია, შევარდნაძის დროსაც ფულს არავინ გაძლევდა, მაგრამ შემოქმედების მხრივ, უფრო მეტი დემოკრატია იყო, შეიძლება მოჩვენებითი, მაგრამ მაინც. ეს დემოკრატია აღვირახსნილობამდე მიდიოდა. ოღონდ რომელიმე „სასტავს“ თავისი საქმე ეკეთებინა და რაც უნდოდა ის ეთქვა. ვთვლი, რომ შევარდნაძის პერიოდში ხელოვნებაში არსებული დემოკრატიულობის თვალსაზრისით, მსოფლიოში ანალოგი დღესაც არ არსებობს. თუმცა ეს დემოკრატია კი არა, სუფთა ანარქია იყო. გვეუბნებოდნენ – მიდი, რაც გინდა აკეთე, თუ გინდა დადექი და აგინე ყველას, მაინც არავინ ყურადღებას არ გაქცევდა. მერე თავად ბრაზდებოდი, გაგინებთ და ყურადღებას რატომ არ მაქცევთო? ვხედავ, რომ დღეს სწავლობენ დემოკრატიის ფორმების გადმონერგვას. მთავრობაში კარგად იციან, რომ დემოკრატიამდე მისვლა რთულია, მას თავისი ჩარჩოები აქვს და მაშინ ამ ჩარჩოში უნდა მოექცნენ. ეს კი ჩვენს თაობას, ჩვენზე უფროსებსა თუ ძალიან პატარებს, ყველას გაგვიჭირდება, რადგან საუკუნეებს, ჩვენს ისტორიას რომ გადავხედოთ, ქართველი ყოველთვის გაურბოდა ყველანაირ ჩარჩოს.

კულტურის სფეროში ჯერ არაფერი შეცვლილა და უახლოეს მომავალში, ჩემი აზრით, არც არაფერი შეიცვლება. ქართული კულტურა ძალიან ჩამორჩენილია, უფრო სწორედ გაჩერებულია. ბოლოს ქართულ კულტურაში მოძრაობა მაშინ იყო, როცა აბულაძე „მონანიებას“ იღებდა, რეზო გაბრიაძე სცენარებს წერდა, ისაკაძე ვიოლინოზე უკრავდა, ანანიაშვილი ცეკვავდა და ა. შ. ეს თაობა დღესაც რაღაცას აკეთებს. საბჭოთა კავშირის დროს საქართველოში კულტურა ძალიან მაღალ დონეზე იყო, უბრალოდ მოსკოვი ყველაფრის უფლებას არ გვაძლევდა. დღეს ირგვლივ უსუსურობას ვხედავ. კი აფინანსებენ რაღაცეებს, მაგრამ ამისათვის ალბათ ხელისუფლების რომელიმე წარმომადგენლის მაგარი ახლობელი უნდა იყო.

მახსოვს რევოლუციის დროს, ისინი, ვინც დღეს „ვარსკვლავებად“ იწოდებიან, მანქანებში იყვნენ ჩამალულები, იფურთხებოდნენ და იწყევლებოდნენ. შევარდნაძე როგორც კი გადადგა, მეორე დღეს რამდენიმე უცნაური სექსუალური ორიენტაციის მუსიკოსი ვნახე, რომლებიც გაიძახოდნენ ჩვენ იქ ვიდექითო. მე ისინი იქ არ მინახავს, მარა ეპატიებათ, – იმდენი კრემი აქვთ წასმული სახეზე და ჟელეები თმაზე, წვიმაში ნამდვილად ვერ დადგებოდნენ. უბრალოდ მიკვირს, რომ ისინი ისევ „დიდების მწვერვალზე“ არიან... მაგრამ ალბათ ასეც უნდა იყოს, რადგან ჩვეულებრივი, უვიცი, უცოდინარი მარიონეტები არიან, რომლებიც ვიღაცა ფულიანი ბიძების ჯიბეებიდან გადმოხტნენ. სამწუხაროდ, დავრწმუნდი იმაშიც, რომ ხელისუფლების უმრავლესობა ისევ იმ პაპსავიკებს (პოპულარულ ადამიანში ცუდს არაფერს ვხედავ) „აგულავებს“. ღმერთმა დამიფაროს, რომ ჩემი და ჩემი ახლობლების შვილებმა მაგათ მოუსმინონ. ესენი ხომ ლოგინიდან მღერიან და, ამ დროს, მათ ვიღაცა ერთ ადგილას ეფერება, ხელს უსვამს.

– შენი აზრით, თანამედროვე მუსიკაში როდის გამოსწორდება სიტუაცია?

– მუსიკოსებს ეშველებათ, როცა დასავლეთი დაინტერესდება მათი შემოქმედებით. ცოტათი მაინც ამოვისუნთქავთ. ახლაც არიან უცხოელები აქ, მაგრამ ისინი მენავთობეები არიან, „ტრუბა“ გაყავთ საქართველოში და კონცერტები არ აინტერესებთ. თუ კულტურული გაცვლა-გამოცვლა მოხდება და საქართველოში შემოვლენ კულტურული ამერიკელები, ინგლისელები, გერმანელები, ფრანგები და სხვები, დარწმუნებული ვარ, რომ ამის შემდეგ, თუნდაც პეროვსკაიას იერსახე შეიცვლება. კლუბური ცხოვრების მომხრე ვარ ორივე ხელით. სისულელეა ვიძახოთ, რომ ქართველები ვართ და სხვისი კულტურა არ უნდა მივიღოთ. კულტურა მაშინ შედგება და ვითარდება, როდესაც სხვა ქვეყნების კულტურის გაზიარება ხდება.

არადა, აქ ვინ ჩამოყავთ? ხომ შეიძლება ჩვენზე უმცროსებს ისეთი მუსიკოსები ჩამოუყვანონ, რომლებიც მათ აინტერესებთ? ახლა მხოლოდ უფროსი თაობის საყვარელი ჯაზმენები ჩამოჰყავთ, რომელთაც სპეციფიკური მსმენელი ჰყავს. ხშირად ასეთ ფესტივალებზე ვინც შედის, იმისთვის სულ ერთია – ჩემს კონცერტზე მოხვდება თუ ვიღაც სახელგანთქმული ჯაზმენის კონცერტზე. თუ რეი ჩარლზის კონცერტზე ნამყოფი კაცი ჩემს მუსიკას მოუსმენს, საშინლად შემრცხვება, რადგან ცხონებული მუსიკით ცხოვრობდა და ძალიან მაგარი იყო. მომხრე ვარ, რომ „მარშრუტკებში“ და ბარებში სულ რეიჩარლზისნაირების მუსიკა ისმოდეს, ვიდრე მახინჯი ქართული ესტრადა.

ტეხავს მუსიკოსები „პაპკებით“ რომ დარბიან. როცა ქართულ კულტურაში რაღაც რეფორმის გატარება გინდა, უკან მიიხედე და შეხედე საიდან მოდიხარ. სასურველია ქართული სახელმწიფო იყოს არა ჩარჩო, არამედ ერის კალაპოტი, რადგან კალაპოტში მუდმივი მოძრაობაა. ჩემის აზრით, ეს უკეთესია, ვიდრე იყოს გაყინული სურათი – იგივე პიკასოს სტილში დახატული საქართველო. აუჰ, რა საშინელებაა! არ გვინდა ჩარჩო!

– ფიროსმანის რომ იყოს?

– ფიროსმანი სანამ ცოცხალი იყო, არ ახატინებდნენ. მასეთ „საქართველოზე“ ამ ქვეყანამ უკვე უარი თქვა. ნიკალა ნამდვილ საქართველოს ხატავდა.

– შენი ახალი ალბომი როდის გამოვა?

– თუ ბიჭები გვერდში დამიდგებიან, დიდი სურვილი მაქვს ინტერნეტში გავაკეთო კონცერტი. ეს იქნება ცოცხალი კონცერტი ჩემი მეგობრებისთვის, რომლებიც უცხოეთში ცხოვრობენ. მგონი, ეს ყველაზე დიდი ანდერგრაუნდ-კონცერტია და ამით ფულს ვერ იშოვი. მე და შენ ამას წინათ ვსაუბრობდით, რომ, თუ ადამიანს კომპიუტერი და ინტერნეტი აქვს, ე. ი. იქამდე საკუთარი შრომითა და ინტელექტით მივიდა.

საინტერესო არაა რამდენმა ადამიანმა მომისმინა, რადგან უკვე კარგა ხანია, საკუთარ თავსაც აღარ ვუსმენ. აღარც ის მაინტერესებს, რაზე ვფიქრობ. ღმერთია ჩვენი მფარველი. ადრე ყველაფერზე ნერვები მეშლებოდა, თან დავიფიცე, რომ არც ამ მთავრობაზე და არც სხვაზე ნერვებს აღარ მოვიშლიდი. არც ჩემი ძმაკაცის საქციელზე არ მოვიშლი ნერვებს. ყველამ აკეთოს თავისი საქმე, როგორც თვითონ უნდა, ოღონდ თავი დამანებონ. ერთი პატარა კაცი ვარ და რასაც ჩამძახებენ, იმას ავძახებ. შეურაცხყოფა არავისთვის მიმიყენებია. ექო მაქვს ჩართული. შემაგინებენ? დაუბრუნდებათ. მეტყვიან მიყვარხარ? მიყვარხარ ძმაო ან დაო – ამასაც მივაყოლებ. 

16.07.2004 – ინტერნეტ-გამოცემა