Wednesday, April 23, 2003

ძალისუფლება

შორს აღარაა ის დრო, როდესაც გაგვიხარდება თუ ქუჩაში დავინახავთ, რომ ადამიანი ორ ფეხზე დადის. აი, ხედავთ – ვიტყვით, – ადამიანობა შეუნარჩუნებია. ეს, რა თქმა უნდა, უბრალო უკბილო ხუმრობაა. მაგრამ დაკვირვებული თვალი შეამჩნევს როგორ ვტყიურდებით თანდათან და როგორ ვკარგავთ საკუთარ სახეს. დღეს, ძალიან მოდაში შემოვიდა ყველაფრის ხელისუფლებისთვის გადაბრალება. როგორ შეიძლება ყველაფერი მას გადააბრალო, როდესაც ჩვენ, თავად შევიქმენით ირგვლივ ის სამყარო, რომელშიც ვცხოვრობთ. ეს სამყარო კი, იმდენად ახლობელია ჩვენთვის, რომ შეჩვეული ჭირის არ იყოს, გვიჭირს მასთან გამომშვიდობება.

„მთელი ძალაუფლება ხალხს!“ – თავის დროზე, ამ ლოზუნგით გვაბოლებდნენ საბჭოთა კავშირში და იმდენი ქნეს, დაგვაჯერეს. მერე, როცა მართლა ამის დრო დადგა, მეორე უკიდურესობაში ჩავვარდით, რადგან დავიჯერეთ, ძალაუფლება ჩვენ კი არა, ხელისუფლებას ეკუთვნის და დავბეჩავდით, დავმჩვარდით, დავბერდით და როგორც მონებს შეშვენის, – ყველაფერს შევეგუეთ. შიშით დავდივართ ქუჩებში და გვგონია, ჩვენს გასაკეთებელ საქმეს სხვა გააკეთებს და ჩვენს სათქმელ სიტყვას ვიღაც იტყვის. მერე შესაძლოა, ამ სიტყვის მთქმელს თავში აგური ჩაარტყან და მოკლან, მაგრამ ეს, რა თქმა უნდა, ჩვენი საქმე არაა, რადგან დანაშაული მაინც არ გაიხსნება. აბა, მითხარით, რა ძალაუფლება და საერთოდ, რა უფლებები გვაქვს ჩვენ? ასე მგონია, ამ კითხვაზე ვერავინ მიპასუხებს.

რისი უფლება გვაქვს ჩვენ? მხოლოდ ქუჩაში გამოსვლის (თანაც – როცა ფულს გადაგვიხდიან) და უშედეგო მიტინგების გამართვის. იმ დროს, როდესაც ჩვენს დედაქალაქში „მრავალათასიანი“ უაზრო მიტინგები იმართება ვიღაცის (ან ვიღაცეების) გადაყენების მოთხოვნებით, აღარავის ახსოვს, რომ საქართველოში არსებობს სოფლები, სადაც ელექტროენერგია, უკვე ათი წელია, თვალითაც არ უნახავთ და იქ იზრდება თაობა, რომელმაც მხოლოდ მშობლებისგან იცის გადმოცემით, რა არის ტელევიზორი, კინო, თეატრი და თქვენ წარმოიდგინეთ, წიგნიც კი. საშინელებაა, როდესაც ადამიანი „დვიჟოკზე“ ოცნებობს და არა ელექტროენერგიაზე. საშინელებაა, როდესაც ამგვარ დეგრადაციას თვალებში უყურებ და უმწეობას, უსუსურობას გრძნობ. ზოგიერთ ასეთ სოფელში მხოლოდ სამღვდელოება ავრცელებს წერა-კითხვას, დედაქალაქში კი ისევ მოდაში შემოდის სარწმუნოების ლანძღვა-ქილიკი.

საშინელებაა ისიც, რომ ჩვენი მეოთხე ხელისუფლების ხელისუფალნი, მხოლოდ ე.წ. „თინეიჯერულ“ მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებაზე ზრუნავენ და თითქმის მთელი მედია ბოტკინიანივით არის გაყვითლებული. ტელევიზია-რადიო-ჟურნალ-გაზეთებს შტერი „თინეიჯერები“ მოედნენ და დაღრეჯილი სახეებით აკეთებენ თავიანთ ფლეგმატურ საქმეებს. შესაძლოა, კარგია კიდეც, რომ ამ სოფლებში მათ გადაცემებს არ უყურებენ. ჭკვიანი ყმაწვილები („თინეიჯერები“) კი ისე გადაეშვნენ თავებით წიგნებსა და კომპიუტერებში, რომ ვეღარც კი გრძნობენ, როგორ ნადგურდება მათ ირგვლივ ადამიანობა. ისინი დღეს ჩუმად არიან, მაგრამ ალბათ, დადგება დრო, როდესაც, სწორედ ისინი გაანადგურებენ იმ სიმახინჯეს, დღეს რომ სიცოცხლეს გვიწამლავს.

ცოტაც გავიჭირვოთ და მერე, ვიღაც გვიშველის, – ვფიქრობთ და ვეღარც კი ვხვდებით, რომ ის, ვინც გვგონია გვიშველის, ყველას ხმარობს. უკაცრავად ასეთი უხეშობისათვის, მაგრამ როდესაც ხალხმა, რომელმაც აგერ, უკვე 12 წელია, ვიღაცის იმედად იჭირვებს, უკვე დაკარგა იმის გრძნობა, რომ მას კი აღარ ატყუებენ, არამედ ხმარობენ. უფრო სწორად, საკუთარ თავს ხმარობს. დღეს ეგოიზმი კარგ ტონად ითვლება, სიკეთე კი, დაცინვის სუბიექტია.

მთელი ძალაუფლება მაიმუნის მაგვარი არსებების ხელთაა, რადგან, ჩვენ ხომ აღარაფერი გვაინტერესებს საკუთარი თავის ფიზიკურად გადარჩენის გარდა. რაში გვჭირდება ვიცოდეთ ვინ იყო ბახი, მოცარტი ან ჰამლეტ გონაშვილი? კრისტინა აგილიერას მკერდი და ქართველი „ვარსკვლავების“ შეყვარებულ-საყვარლები გვყავდეს კარგად და ყველა ხელოვანის დედაც არ ვატირე? რაში გვარგია წიგნი, რომელიც საარსებო მინიმუმის შოვნაშიც კი ვერ დაგვეხმარება. რას დავამგვანეთ ჩვენი ცხოვრება? რით განვსხვავდებით ცხოველებისგან? ცხოველები მრავლდებიან მაინც და ჩვენ მალე ამ ფუნქციასაც დავკარგავთ, რადგან უკვე ნამეტნავად შევეგუეთ ნაგავში ცხოვრებას.

ავირჩიოთ: ან ძალაუფლება და თავისუფლება, ან მონობა და ძალისუფლება...

No comments:

Post a Comment