Monday, June 2, 2003

კითხვის ნიშნები

ჩვენს პრესაში, დღეს, მოდაშია კითხვის ნიშნიანი სათაურები. ყველაზე პოპულარული კითხვებია „ვინ“ და „რატომ“ (მაგალითად, „ვინ არის სინამდვილეში კლიპმეიკერი ფოთოლა კამერაძე?“, „რატომ გადაუმტვრია ხერხემალი სიდედრს ბუხუტი ჭანყუტაძემ?“ და ა.შ.). საბაზრო ეკონომიკაც თავის დაღს ასვამს ჩვენს საამაყო პრესას. იყიდება თუ არა? იყიდებიან თუ არა ქართველი მუსიკოსები სხვადასხვა პოლიტიკოსებზე? ყიდიან თუ არა ქართველი პოლიტიკოსები საკუთარ სამშობლოს? იფ, რა კარგია, უპასუხო კითხვების დასმა. თუმცა რატომ უპასუხო? ყველამ იცის, რომ ქართველი მომღერლები საკუთარი სურვილით იყიდებიან. ისიც ვიცით, რომ ქართველი პოლიტიკოსები სამშობლოს ნაწილ-ნაწილ ყიდიან. დღეს ყველაფერი იყიდება თუ ფულზე არა, ბევრ ფულზე მაინც.

არსებობს სხვა კითხვებიც. რატომ არავინ აკრიტიკებს თუნდაც მერაბ სეფაშვილს? რა, ძალიან მაგარი საყვარელი მომღერალია? ცოცხლად სიმღერა შეუძლია? მაგრამ არსებობს საპირისპირო კითხვებიც. რატომ მღერის მერაბ სეფაშვილი ბანძების გვერდით? ვინ არიან ეს ბანძები? რა გახდა ასეთი, რომ მისი შემცვლელი დღემდე არ გამოჩნდა საქართველოში? შევარდნაძეა თუ კობზონი? მუსიკის მოყვარულებს სხვა კითხვებიც უჩნდებათ. ქართველებს თავი მოგვაქვს, რომ ნიჭიერი ხალხი ვართ და ნუთუ ერთი-ორი უნიჭო ესტრადის პოეტის გარდა, პოეტები ამოგვიწყდნენ? ვინ არიან ასეთი ეს რუსა მორჩილაძე და ჯემალ სეფიაშვილი, მთელი ე.წ. შოუ-ბიზნესი რომ თავზე დაიმხეს? სხვა კომპოზიტორები არ გვყვანან? როდემდე შეიძლება ერთი და იგივე მონოტონური „ტასკა“ სიმღერების ტრიალი? როდემდე გაგრძელდება ქართულ სცენაზე ბავშვების ექსპლუატაცია და პედოფილია? ამ კითხვებს სვამენ ჩემი მკითხველები და მათ არც ერთი ყვითელი ჟურნალ-გაზეთი სათაურებად არ გამოიტანს. რატომ? ეს ამ მომღერლებთან დაძმაკაცებულ და დადაქალებულ რედაქტორებს ჰკითხეთ.

გაყიდულ მომღერლებს კი, ძლიერნი ამა ქვეყნისანი დაახლოვებით ასე ელაპარაკებიან: მოდი, შენ იმღერე სიმღერა ჩვენი პარტიის (ან ბლოკის) მხარდასაჭერად და მე შენ გაგიშვებ ნიუ-იორკის ან მოსკოვის ყველაზე მაგარ რესტორანში. მერე, როდესაც აქ ჩამოხვალ, გაზეთებსა და ტელევიზიებში ინფორმაციას გავავრცელებ, რომ თითქოს ყველაზე დიდ საკონცერტო დარბაზში იმღერე, რომ მთელი ამერიკა და რუსეთი გადარიე. ამ საწყლებს, უკვე, მართლა ჰგონიათ, რომ იქაურობა გადარიეს და აქ ცხვირაწეულები დაიარებიან. სწორედ, მაშინ უნდა ამხილო ისინი, მაგრამ პრესა ამას არ აკეთებს და უახლოეს მომავალში არც გააკეთებს.

ყვითელ პრესას არ აწყობს მის მიერ შექმნილი ვარსკვლავების რეიტინგის დაცემა. სწორედ ამიტომ გვაწონებენ თავს „პირველი არხიდან“ რეჟისორი და კლიპმეიკერი ბასა ფოცხიშვილი (ზოგჯერ ისეთი შთაბეჭდილება რჩება ხოლმე, რომ მასთან შედარებით, ფედერიკო ფელინი ან ტარკოვსკი მასხარები იყვნენ), „რუსთავი 2“-დან კი საყვარელი ბიჭუნების ბოიბენდი „ქუჩის ბიჭები“. რა უნდა გაკეთდეს იმისათვის, რომ ფსევდოვარსკვლავებმა აღარ იმარიაჟონ? აბა, რას ნიშნავს ის, რომ საქართველოში მომღერლის ავკარგიანობის დასადგენად მხოლოდ ერთი საზომი – „ჯიგრობა“ გამოიყენება. თანაც „ჯიგარი“ შეიძლება იყოს ყველანაირი ორიენტაციის მქონე ადამიანი, გაყიდულიც და გაუყიდავიც, შემოქმედებითად ბოზიც და პატიოსანიც.

რას ნიშნავს ანდაზა უძაღლო ქვეყანაში კატებს აყეფებდნენო? ანდა, რას ნიშნავს, ქართული ელიტა? ამ ორ კითხვაზე, თითქმის ერთი პასუხი არსებობს და ის ყველასათვის ცნობილია. ე.წ. ელიტა პოლიტიკოსების დახმარებით აქეთ-იქეთ დაახრიგინებს ე.წ. „ქართულ სცენას“ და ფონოგრამულ, ზოგჯერ კი ცოცხალ კონცერტებს მართავს. მარტო ცოცხლად სიმღერის ნიჭი არ ნიშნავს, რომ მომღერალი პირნათელი და მართალია მსმენელის წინაშე. ცოცხლად სიმღერა ბრიტნი სპირსსა და ჯენიფერ ლოპესსაც შეუძლია, მაგრამ რა ჯანდაბად გინდა? გარდა იმისა, რომ სპირსს ხმა და სმენა არა აქვს და ცოცხალ კონცერტებზე ყოველთვის ვიღაც ეხმარება, მან არ იცის, არსებობს თუ არა ავსტრალიის კონტინენტი. არც ის გაუგია, ვინ იყო ჯონ ლენონი. რატომ არის ბრიტნი სპირსი ასე პოპულარული? შოუ-ბიზნესის რა მანქანა მუშაობს ისეთი გულმოდგინებით, რომ ყველას გვიმტკიცებს, დარვინის თეორიის მართებულობას?

შეგიძლიათ, ამ კითხვებს პასუხი გასცეთ? შეუძლია ყვითელ პრესას, საერთოდ, რამეზე იფიქროს და მარტო გულისამრევი ინტერვიუები არ ბეჭდოს ვიღაც დეგენერატებთან? მით უმეტეს, ამ ქვეყანაში, ღვთის წყალობით, ნიჭიერი ხალხი (მათ შორის მუსიკოსებიც) არ დალეულა? რატომ არ ჩანს ქართულ ტელეეკრანზე არაფერი, მოყაყანე პოლიტიკოსებისა და მოყიყინე მომღერლების გარდა? რატომ უნდა ვწეროთ სისულელეებზე, როდესაც მრავალი საოცრება და საინტერესო რამ ხდება? დაბოლოს, ყვითლების ტრადიციული კითხვა, რომელიც ნამეტნავად სასაცილოდ ჟღერს: ვინ დგას ამ ყველაფრის უკან?

ალბათ, უკანალი.

No comments:

Post a Comment